گادتب: بخش بزرگ و قابل توجهی از قوميت اتنو-پولیتیک جدیدالتشکیل فارسیزبان سطحى از ناسيوناليسم افراطگراى فارسى و آریاگرایی را در ایران نمايندگى مىكند. متأسفانه وجود روحيه عمومى ناسيوناليستى خود برتربين، افراط گرا و ديگرستيز در قومیت اتنو-پولیتیک فارس خصوصا در میان روشنفکران آن انكار ناپذير است.
در این میان، فعالیت پر سر و صدای مرکزگرایان، آریاییستها و ناسیونالیستهای افراطی فارسگرای غیر فارس عمدتا تورک (مانقورت – کؤزقامان – آسیمیله شده – محفل آذریها- تورکهای خود آریایی پندار و آذربایجانگرایان پان ایرانیست) اعم از روشنفکر و عامی نیز به چشم میخورد، اين مىتواند ناشى از عدم شعور تاریخی، اجتماعى، حقوقی، ملی و سياسى منسوبین محافل مذکور نسبت به مسائل اتنیکی ملت خویش باشد. مرکزگرایی با چاشنی فارسمحوری سیاست تعیین کننده دُول حاکم در صد سال اخیر ایران بوده و از قومیتهای غیر فارس برای اجرای سیاست کولونیالیستی خود بهره برده است.
همه اينها (آکتیویستهای قومیت اتنو-پولیتیک فارس) در حوزههای سياسى، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره آكتيو هستند، گرچه در برخی موارد بعضی از این آكتیويستها اعتقاد درونی خود به پان ايرانيسم، پان فارسیسم و فاشیسم آریایی را به ظاهر پنهان میکنند، لیکن در حقیقت شوونيست به تمام معنا و شدیدا مرکزگرا هستند و توسعهطلبی فارسی را در برنامههای خود دارند و منافع قومیت اتنو-پولیتیک فارس را بر دیگر اتنیکهای غیر فارس ارجح میدانند.
به یقین میتوان گفت؛ بیشتر اصولگرایان، اصلاح طلبان، میانهروها، جبهه ملی-ها، نهضت آزادى-ها، سوسیال-دموکراتها، ليبرال-دموکراتها و كمونيستهای مرکزگرای فارسمحور غیر فارس نیز، به نوعی شوونیست هستند و منافع قومیت اتنو-پولیتیک فارس را بر منافع ملی اتنیک خویش ارجح میدانند.
آكتیويستهای سياسى معتقد به شوونيسم و فاشيسم فارس كه بیشتر متعلق به قوميت اتنو-پولیتیک فارس هستند، در داخل ایران در رأس تمام احزاب و تشکلهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره قرار دارند و تمام جریانهای سیاسی کشور را مدیریت میکنند، بخشی از اینها نیز با نام اپوزیسیون در حزب پان ايرانيست، حزب ايران و احزاب متعدد سلطنتطلب و دیگر محافل خارجنشین فارسمحور فعاليت مىکنند. با کمال تأسف در تمام این جریانها حس خود برتر انگارى حاکم است و دنيايشان به فارسها و غير فارسها، آریاییها (نژاد خیالی ساخته و پرداخته استعمارگران اروپایی) و غیر آریاییها تقسيم شده است كه در تصورشان فارسها از غير فارسها، آریاییها از غیر آریاییها برتر هستند.