ابراهیم نوری: کج فهمی و کم کاری ایرانیان از حقوق بشر

گادتب: در هستی شناسی حق ، اثبات گرایان بر آن باورند که حقوقی وجود دارد و ما می توانیم به آن حق دسترسی پیدا کنیم و در مقابل کثرت گرایان آن را زائیده عقل بشری دانسته اند.

از آنرو است که در جهانشمولی حقوق بشر (Human right) ، به عنوان دکترین نوین ، هر چند که تولید و باز تولید تاریخی غرب بوده ، اما نمی توان آن را مختص و با در نظر گرفتن یک فرهنگ ، تاریخ و جغرافیای خاص برای دنیای متعدد و متکثر ، تحمیل گردیده قلمداد نمود.

یکی از جهات جهانشمولی حقوق بشر به بررسی مفهومی آن باز می گردد.

بطوریکه در خود مفهوم حقوق بشر ، انسان ها فارغ از نژاد ، زبان ، مذهب ، جنسیت و امثالهم به صرف انسان بودنشان شایسته برخورداری از آن هستند.

از جهت مفهوم سیاسی نیز ، یکی از محاسنات جهانشمولی حقوق بشر ، جلوگیری از استفاده ابزاری از آن است به عنوان مثال وقتی شکنجه یا نقض حیات را محکوم می کنیم به همان اندازه مصداق عینی آن در آمریکا یا در چین نیز مذموم است.

هر چند در دنیای حاضر بیشتر دولت ها و بالاخص قدرت های شورای امنیت در زیر چتر کمک های بشر دوستانه به استفاده ابزاری از حقوق بشر روی آورده اند اما دانستن این نکته ضروری است که به خودی خود استفاده ابزاری از یک چیز نمی تواند آن چیز را زیر سوال ببرد.

با گذر زمان فهم افقی و عمودی از حقوق بشر در حال تغییر است. حقوق بشر دو وجهه دارد ؛

الف_ حقوق بشر فردی : منعکس شده در ۳۰ ماده و کنوانسیون های الحاقی

ب_ حقوق بشر گروهی : منعکس شده در اعلامیه جهانی #زبان_مادری ، کنوانسیون های مختلف در حمایت از حقوق اقلیت ها و …

در تدوین اولیه اعلامیه جهانی حقوق بشر وجهه دوم قید نگردیده بود ، چنانکه “گلسن جانسون” در کتاب “اعلامیه جهانی حقوق بشر و تاریخچه آن” به این مورد اشاره داشته و حقوق از قلم افتاده در اعلامیه را بصورت ذیل ترتیب بندی می نماید ؛

۱_ حق دادخواهی ،

۲_ حفظ حقوق اقلیت ها

۳_ حقوق مقاومت در برابر ستم

۴_ مسأله کاربرد پذیری اعلامیه در سرزمین های غیر خود مختار یا تابع نوعی محدودیت حاکمیت.

بنابراین با مرور زمان و احساس نیاز در صیانت از حقوق های جمعی ، کنوانسیون های حقوق کودک ، منع آپارتاید ، منع شکنجه و … مورد تصویب واقع گردید.

مع الوصف ، از آنجایی که در ایران حقوق بشر ، بیشتر اکت سیاسی شده است و گفتمان حقوق بشری در مورد حقوق اقتصادی و فرهنگی کم رنگ می باشد.

از نظر راقم علت آن را می توان در دو مورد و آنهم ، کج فهمی و کم کاری از مفهوم حقوق بشری دانست.

بعنوان مثال ، در رابطه با حقوق معلولین ، حق معیشت کارگران ، حق هوای پاک که در اهواز معادل حق حیات است ، حق بهداشت و حق آب آشامیدنی سالم که در خطه سیستان و بلوچستان تبدیل به مرگ و زندگی شده است ، مع الاسف بنا به دو علت فوق الذکر شاهد کاستی در پژواک صداهایشان هستیم و از نکته نظر دیگر آنهم کج فهمی از حقوق بشری در ایران ، تمثیلأ در موضوعیت حقوق ائتنیک ها ، مسئله حق آموزش زبان_مادری و سایر حقوق مرتبط که در نقطه مقابل برچسب های تجزیه طلبی با نام حفظ منافع ملی و تمامیت ارضی عنوان می شود می توان نام برد.

هر چند راقم بنا به دلایل مختلف تاریخی ، فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و علی الخصوص تکثیر تورکان در سرتاسر ایران ، نظر به ملحوظ داشتن تمامیت ارضی در حوزه فعالیت حقوق ائتنیکی قلم فرسایی می نمایم.

و بسترهای برخورد کاملأ دموکراتیک با مصادیق عینی در کره خاکی با موضوع تجزیه از زبان مرکزگرایان و استقلال از زبان برخی گروه های ائتنیکی ،  موجود است. لیکن ، در این رابطه مختصرأ قابل ذکر است ؛

۱_اولأ ؛ تعریف کلاسیک منافع ملی ، منافع برون ملی یعنی بین دولت ها و ملت ها است و تعریف نوین از آن ، منافع درون ملت می باشد.

لذا با لحاظ اینکه اصل حاکمیت با مردم است نه با دولت ها ، بنابراین رویکرد سیاست گذاری در اولویت بندی منافع ملی می بایست قائم به درون ملت باشد.

۲_ثانیأ ؛ بر اساس آرتیکل دوم بند چهارم سازمان ملل متحد ، بحث تمامیت ارضی بین دولت های مستقل عضو سازمان ملل قابل تعریف است.

۳_ثالثأ ؛ در قوانین مدون داخلی به غیر از جرائم نیروهای مسلح ، دیگر از عناصر سه گانه مجرمانه تحت عنوان جرمی به نام تجزیه طلبی را نمی توانیم بیابیم.

۴_رابعأ ؛ بنا بر توضیحات بنود سه گانه فوق ، هیچ ایرانی حق ندارد رو به ایرانی دیگر کرده و در مورد تمامیت ارضی صحبت کند تا چه رسد به اینکه مورد هجمه و جرم انگاری نیز بنماید.

این رفتار غیر از کج فهمی منتالیته شده مرکز گرایان از موضوعیت حقوق بشر چیز دیگری نمی تواند باشد.

که در راستای مشروعیت بخشی به برچسب هایشان می باشد.