ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: در فرهنگ ترکی فارسی دکتر شاهمرسی لغت “ترک…تورک” و مشتقات آن چنین معنا شده است：
تورک：زیبا رو
ترکی：زبان ترکی، ترانه و نغمه ترکی،
تورک：کلاهخود، سلحشور، مبارز، قهرمان، متولد شده، مخلوق، آفریده
تورک(مأخوذ از توره مک)：مخلوق، تولید مثل، خلق کننده(توره مه ک)، خلق شونده(توره ن)
تؤرنمه ک：آفریده شدن، خلق شدن، مشتق شدن
تؤرنیش：پیدایش، آفرینش، ظهور، اشتقاق
تؤره دن：آفرینشگر
توره مک：ایجاد شدن، زیاد شدن، مشتق کردن
تورکان： ملکه، شهبانو، در اصل ترکنtarakan به معنی دختر زیبای افسانه ای
تورکان خاتون：عنوانی برای بانوان محترم و ملکه و شاهزاده خانوم ها
تورک ایل سایاری：تقویم دوازده گانه تورکی تنظیم شده براساس ۱۲حیوان
تورکجه：به زبان تورکی
تورک سوی：نژاد تورک، ترک نژاد
تورکو：ترانه، نغمه، ماهنی
تورکلوک：تفکرات و عشق و علاقه به ترک و فرهنگ و زبان و تاریخ ترکی داشتن
تورکولوگ：ترک شناس
تورکولوژی：ترک شناسی
تورکولوژیست：ترک شناس
تورکچو：ترکی که در مسیر فرهنگ و زبان و ملیت و هویت و تاریخ و اندیشه اعتلای نام ترک و ترک ها تلاش میکند(هویتخواه و ملیتخواه ترک بودن)
تورکه سایا：ساده، بی پیرایه، خودمانی
تورکه مثل：مانند ترک بودن، صادقانه رفتار کردن، بی غل و غش بودن
تورکه چارا：طبابت غیرعلمی، تورکه داوا
مرحوم دکتر جواد هیأت و همچنین پورفسور صدیق و دیگر زبانشناسان و ایتمولوژیست ها و فرهنگ لغت نویسان و مورخان تورک (آزربایجانی) نیز ابرواژه ترک را در معنای خلق کننده و ایجاد کننده و زیبارو و افزایش دهنده استفاده کرده و بر آن تاکید کرده اند.
همچنین در فصلنامه تخصصی “اینجی دنیزیم” و “ماهنامه وارلیق” در این خصوص به تفصیل بحث شده است. و مهمتر از همه دانشمند بزرگ جهان اسلام و ترک یعنی محمود کاشغری در کتاب معروف خود(لغات الترک) که در هزار سال پیش به زبان ترکی کتابت کرده است در مورد کلمه تورک و مشتقات آن مفصل توضیح داده است.
واژه تورک در فرهنگ لغت(فرهنگ روز سخن دکتر حسن انوری) و فرهنگ لغت دهخدا و فرهنگ لغت معین：
ترک：ملتی بزرگ متشکل از اقوام مختلف ملت تورک که به زبان ترکی تکلم می کنند.
بیات ترک：موسیقی بیات تورک
ترکانه：مانند ترک
ترکمن：ترک های با اصالت، ترک های شجاع، ترک های دلاور، ترک بزرگ، مرد ترک، گروهی از ترک ها با نام ترکمن که در کشورهای ترکمنستان، ایران، عراق(کرکوک،آمرلی،سوریه،ترکیه و…) زندگی می کنند.
تورکمان: در برخی از منابع معتبر خارجی بجای تورک “تورکمان” بکار رفته و یا نوشته شده است.
در گذشته به مجموعه ای از ایلات تورک تورکمان گفته میشد.. یا به اتحادیه تورک ها تورکمان گفته میشود.
تورکمان: جمع تورک ها، جمع ایلات تورک ها
ترک：ترک ها ملتی بزرگ بوده و هستند که حداقل نزدیک به ده هزار سال صاحب فکر و تمدن و تاریخ بوده و امپراطوری ها و حکومت های بزرگ و متعددی در طول تاریخ بشر خلق کرده اند دقیقا بعلت همین ویژگی خلاقیت، خلق کننده، ایجاد کننده تمدن، خالق فرهنگ و ملیت و تاریخ و تمدن و امپراطوری ها و ایجاد کننده تمدن در تمام نقاط کره زمین معنی تورک و ایجاد کننده بر ملت تورک نهاده شده است.
ترک ها از بانیان تمدن بشری محسوب می شوند و زبان ترکی جزء ۵ زبان بین المللی دنیاست.
به هر یک از اهالی کشورهای ترکیه، آزربایجان، قزاقستان، اویغورستان، ازبکستان، ترکمنستان، قیرقیزیستان، نخجوان، اویغورستان، جمهوری های خودمختار چچنستان، تاتارستان، ترک های گرجستان، ترک های ایران و افغانستان و عراق و سوریه و آلمان و….و… ترک می گویند….
بالغ بر ۴۰۰ میلیون ترک در دنیا وجود دارد و زبان ترکی نیز بینهایت گویش و لهجه دارد.
