ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: « قطران تبریزی» شاعر قرن پنجم هجری قمری، گرچه زبان مادری اش تُرکی بوده اما به زبان فارسی شعر نیکو می سروده است.
وقتی ناصر خسرو قبادیانی در سفری به مکه، در سال ۴۳۸ هجری قمری در تبریز با « قطران» ملاقات می کند، از اینکه قطران به زبان فارسی شعر نیکو می سروده ولی زبان فارسی را نیک نمی دانسته سخن به میان آورده است.
پروفسور غلامحسین بیگدلی ادیب و محقق آذربایجانی با آوردن نمونه هایی از اشعار قطران ثابت می کند که زبان مادری «قطران» ترکی بوده است، اما ایرانشهریها و شاگردان مکتب جواد طباطبایی بدون سند و مدرک ادعا می کنند،علت خوب فارسی ندانستن قطران، «آذری» بودن زبان مادری وی (از نوع ادعایی احمد کسروی) بوده است!
دکتر مصطفی بادکوبه ای هزاوه‌ای استاد دانشگاه، محقق، شاعر و از ناسیونالیستهای افراطی فارس که باشعر: «مرا به قعر جهنم ببر خدای عرب +++ به شرط آنکه نیاید در آن صدای عرب …» محبوب نژادپرستان فارس و مشهور اینگونه جماعت شده است، در کتاب « ناصر خسرو قبادیانی» از انتشارات « شرکت توسعه کتابخانه های ایران » منتشره در سال ۱۳۷۰، در باره ملاقات ناصر خسرو قبادیانی و قطران تبریزی در صفحه ۹۳ این کتاب با اینکه با نوشتن « لهجه تند و غلیظ ترکی آذربایجانی، خشونت نسبی »، به تحقیر زبان ترکی و اخلاق و رفتار مردم آذربایجان می پردازد، اما اعتراف می کند که زبان مردم آذربایجان و زبان مادری «قطران تبریزی » در آن زمان ترکی بوده است.
وی در صفحات ۹۳- ۹۵ این کتاب می نویسد:
« کاروان ناصری[ناصر خسرو] حدود بیست روز، راه پر نشیب و فراز نسبتا نا امن میان طارم و شهر سراب را پشت سر نهاده و در روز چهاردهم ماه صَفَر به سراب رسید. اندکی زاد و توشه تهیه کرد و دو روز بعد به سوی تبریز روان شد، در مسیر عبور از روستایی بنام« سعید آباد» گذشتند، لهجه تند و غلیظ تُرکی آذربایجانی، لباسهای متفاوت با منطقه مرکزی ایران، خونگرمی ضمنی مردم و خشونت نسبی آنها،بخوبی خروج کاروان را از منطقه ای به منطقه دیگر نشان میداد، شش روز پس از خروج از از شهر « سراب» در بیستم ماه صفر سال ۴۳۸ [ه ق]، کاروان به شهر پر آوازه تبریز رسید، ظاهرا تا آن موقع، بزرگترین شهر و قصبه آذربایجان، شهر تبریز بود.
در بدو ورود، آبادانی شهر امری ملموس بود … ظاهرا منطقه داخل تبریز، منطقه آرام به نظر می رسید و ناصر به دنبال شناخت شعرا و علمای بزرگ بود که به او گفتند شاعری به نام « قطران» در این شهر زندگی می کند.
ناصر ضمن تحقیق در باره او، متوجه شد که در شب پنجشنبه هفده ربیع الاول چهار سال قبل از آن تاریخ که ناصر در تبریز بوده زلزله‌ای عظیم در تبریز اتفاق افتاده است…
ناصر در تحقیقاتش بالاخره منزل قطران را نیز یافت و به ملاقات او رفت. قطران ظاهرا اولین کسی بود که زبان اصلی اش زبان ترکی بود، اما به فارسی شعر می گفت. مردی نسبتا جا افتاده، خوش سخن و خوش ذوق بود، اما زبان فارسی را بخوبی نمی دانست و برخی نقایص کلامی داشت. ملاقات قطران با ناصر خسرو نتیجه بسیار خوبی برای قطران داشت؛ زیرا او بخوبی و بزودی دریافت که مردی ادیب، سخن شناس و شاعر در برابر خویش داردکه همچون کتاب ناطق، می تواند پاسخگوی سئوالات او باشد …» (۱)
(۱) « ناصر خسرو قبادیانی» ، نویسنده: مصطفی بادکوبه ای هزاوه ای، ناشر: شرکت توسعه کتابخانه‌های ایران
چاپ: سال ۱۳۷۰، صفحات: ۹۳-۹۵
