جمعه , مارس 29 2024
azfa

دکتر توحید ملک زاده: اتابکان سلجوقی، اتابکان آذربایجان و ۳ گنبد اورمیه

گادتب: امپراطوری سلجوقی به صورت فدرالیته اداره می شد. در این دوران به تدریج حکومت ملوک‌الطوایفی یا فدرالیته شکل گرفت و به همراه شاهزادگان و بیگ های سلجوقی ، افرادی به نام «آتابیگ» به عنوان سرپرست و مشاور به ایالات و سرزمینهای تابع امپراطوری فرستاده می شد.

این آتابیگ ها نهادی بود مربوط به فرهنگ باستانی ترکان و دو جنبه در ابعاد اجتماعی و سیاسی داشت. آتابیگ ها عهده دار آموزش و تربیت بیگ ها یاخآقان های آینده بصوت سنتی و طبق رسوم و فرهنگ ترکان اوغوز بودند. مهمترین آتابیگ های امپراطوری سلجوقی در آذربایجان ، فارس، سوریه ، عراق بودند. این سیستم بعدها در دولت قاجاریه نیز اجرا گردیده و تبریز ولیعهدنشین دربار قاجار گردید.

حکومت آتا بیگان آذربایجان با حکومت «ائل ده نیز» در نواحی شمالغرب آذربایجان شروع شد. آغاز حکومت وی را ۱۱۳۶ م نوشته اند. در تاریخهای نویسندگان اسلامی رقم ۵۳۱ و۵۴۱ هـ . ق. نیز دیده می شود.

به هر حال همزمان با ضعف دولت سلجوقی و قدرتمند شدن حکومتهای محلی، فعالیتهای گرجی های شمال آذربایجان برای بسط حکومتشان آغاز شد. ائلده نیز هم که آتا بیگ آذربایجان بود جز دفاع راه چاره ای نیافت.

وی در عین حالی که مشغول دفاع از مرز های آذربایجان بود فعالیتهای سیاسی و نظامیش را به عنوان یک قدرت برتر از مرزهای قلمروش فراتر کرده بنابر این هیچ یک از همسیگان جرأت و قدرت تاخت و تاز در اراضی آتا بیگ ائلده نیز را نداشتند.

پس از وی پسرش پهلوان محمد آتا بیگ آذربایجان شد و سیاستهای پدرش راکه همان دفاع از مرزها و تحکیم قدرت آتا بیگان بود مشغول شد . وی قبل از مرگش مملکت را بین ۴ پسرش تقسیم کرد ولی بعد از فوت بنا به قانون «ارشدیت» ترک که طبق آن حکومت به ارشد ترین فرد قبیله می رسد، حکومت به قیزیل ارسلان عثمان رسید و این زمینه ای برای اختلاف بین خاندان آتا بیگ شد.

آتا بیگ قیزیل ارسلان در ۵۸۴ هـ . ق. برای جنگ به کشور های همسایه تاخت . در این هنگام طغرل سوم سلجوقی که آخرین امپراطور سلجوقی نیز شمرده می شود از فرصت استفاده کرده و با قشونی مرکب از ۵۰ هزار نفر به سلماس تاخته و سلماس را به تصرف خود در می آورد و در عین حال به تصرف اوشنو ، اورمیه و خوی نیز اقدام کرده و این شهرها را به شدت تخریب می نماید و سلماس نیز توسط طوغرول سوم غارت می شود .

۳ گنبد اورمیه:

بنای ۳ گنبد که در تلفظ محلی سویوممت گفته می شود، در اورمیه یادگاری از این دوران می باشد که سال بنای آن حدود ۵۸۰ هـ . ق. بوده است. ۲۵ دی ۱۳۹۷

 

دوباره امتحان کنید

حضور بانوان طرفدار تراختور در استادیوم

گادتب: به گزارش مرکز گادتب، برخی رسانه های هواداری تیم تراختور از صدور مجوز حضور …

«احد سیف‌خواه» با قرار وثیقه از زندان مرکزی تبریز آزاد شد

گادتب: به گزارش مرکز گادتب، «احد سیف‌خواه» برادر «آیاز سیف‌خواه» (فعال آزربایجانی که در بند …

دیدگاهتان را بنویسید