ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: به گزارش مرکز خبر گادتب، دکتر فرزاد صمدلی محقق حقوق بین‌الملل دانشگاه آنکارا مهمان برنامه ” بررسی آمریکا ” در گفتگویی تصویری حول سه موضوع از مسائل آذربایجان‌جنوبی به سئوالات مجری صدای آمریکا جوابهایی داده است.
روند محاکمه عباس لسانی و واکنش فعالین آذربایجانی به این مسئله، مبارزه سیاسی و ملی-مدنی آذربایجانی‌ها برای دستیابی به حقوق خود وحق تحصیل به زبان مادری موضوعاتی بوده که صمدلی مفصلا به تشریح آنها پرداخته است.
عباس لسانی که در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۱۹ در دادگاه تبریز بازداشت و در ۱۰ مارس جاری در اردبیل محاکمه شده اعلام کرده که حضور او در دادگاه همراه با بکارگیری زبان تورکی در تمام مراحل دادرسی خواهد بود.
چیزی که صمدلی آن را یک اتفاق بزرگ در سیستم قضائی ایران می‌خواند و آن را گامی بزرگ در جهت مبارزه برای رسمی شدن زبان تورکی در ایران می شمارد.
صمدلی می‌گوید:”قریب یکصدسال است که سیستم قضایی ایران زبان فارسی را مسلط در این سیستم کرده و این در حالی است که لسانی بدون توجه به اتهامات انتسابی و با مقاومت در برابر پوشیدن لباس زندان در دادگاه اعلام کرده که فقط به زبان مادری تمام مراحل پرونده‌اش را دنبال خواهد کرد.
چیزی که در سیستم قضایی ایران اولین بار است که اتفاق افتاده و از این رو یک رویداد بزرگ بشمار می‌آید”.
عباس لسانی در ۱۵ سال اخیر بدلیل فعالیتهای مدنی‌اش همواره مورد محاکمه قرار گرفته و متحمل حبس‌های طویل مدت شده است. او در پرونده اخیر خود با اتهامات ” تشکیل گروه غیر قانونی / فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران / و تحریک مردم جهت مسلح شدن برای مبارزه ” روبروست.
به گفته صمدلی ” کمپین آزادی برای عباس لسانی کماکان پابرجا و در شهرهای اردبیل ، تبریز ، اورمیه و حتی تهران فعالین آذربایجانی با اقداماتی چون دیوار نویسی های گسترده آزادی بی‌قید و شرط او و دیگر زندانیان سیاسی آذربایجان را خواستار هستند”
تضییق حقوق اتنیک‌های غیر فارس در ایران بخصوص تورکهای آذربایجان و افزایش چشمگیر فشارها علیه فعالین آذربایجانی دیگر موضوعی است که صمدلی به تشریح آنها پرداخته و علت آن را اینگونه بیان می‌کند:
” آذربایجان موتور محرکه است.در ایران هیچ تغییری بدون حضور آذربایجانی‌ها ممکن نیست. چیزی که همه آن را می‌دانند و از اینرو باعث ایجاد حساسیتها روی این مسئله و عوامل دخیل در آن را شده است “.
صمدلی همچنین در باره بحران زیست محیطی دریاچه اورمیه می گوید:”این مسئله بقدری مهم است که اگر در عرض ۱۰ سال پیش‌رو حل آن میسر نشد باعث کوچ اجباری بیش از ۱۵ میلیون نفر از ساکنان آذربایجان را خواهد شد
به اعتقاد صمدلی؛” تضییقهایی که امروز میشود تنها علیه حقوق فعالین تورک نبوده که تاریخ، مدنیت و هستی سرزمینی آذربایجان از حیث سیاستهای نظام ایران تنیده بهم در معرض مخاطره قرار گرفته است.”
صمدلی می گوید:”حق تحصیل به زبان مادری تورکهای آذربایجان که به صورت سیستماتیک در حال سرکوب است مورد اعتراض نهادهای حقوق بشر بین‌الملل بوده و این اعتراض بایستی شکل جدی‌تری به خود بگیرد. او خواسته زبانی آذربایجانی‌ها را ضمن تحصیل در تمام سطوح تحصیلی به زبان مادری توأم با رسمی شدن زبان تورکی در ایران میداند.”
صمدلی در پایان مصاحبه‌اش توضیح می‌دهد:که شعار” مدرسه به زبان مادری واجب برای همه ” امروز در سراسر ایران و از تمام تورکهای ایران شنیده میشود.شعاری که بجهت در اکثریت بودن تورکها در ایران پشتوانه حقوقی و بین‌الملی داشته و قابل پیگیری در مجامع بین‌المللی نیز می‌باشد. چرا که ایران امضا کننده و متعهد برای انجام چنین حقوقهایی است.
صمدلی معتقد است: ” می‌توان با تشکیل پرونده حقوقی در مجامع بین‌المللی پروسه رسمی شدن زبان تورکی در ایران را به امکان درآورد”
