گادتب: در شهرهای یزد و کرمان تعدادی بازار کوچک و بزرگ وجود دارند که در زمان های مختلف توسط حاکمان و تجار تورک ساخته شدهاند و باور این نکته را آسانتر میسازد که استانهای کرمان و یزد در گذشته سرزمین تورکان بودهاند و نقش قوم فارس در آبادی این دو استان تقریباً صفر است و به صراحت میتوان مدعی شد که در تاریخ کرمان و یزد اثری از زندگی قوم فارس دیده نمیشود و اغلب مشاهیر قدیمی این دو استان از ملت تورک بودند که امروزه با رندی آنها را فارس معرفی میکنند.
در این نوشته با تعدادی از بازارهای شهر یزد آشنا میشویم که بعضی حتی اسامی تورکی دارند و توسط حکام و تجار تورک ساخته شدهاند. تنها کاری که از دست دولت ایران بر میآید عوض کردن اسامی تورکی آن بازارها به اسامی غیر تورکی است. مثلاً نام بازار «امیر چخماق» یزد را به بازار “حاجی قنبر” عوض کردهاند!
بازارهای یزد در دورههای تیموری، صفوی، افشار و قاجار بنا شدهاند که تماماً میراث تمدن تورکی به شمار میآیند.
بازار امیر چخماق در دوره تیموری بنا شده است.
بازار چهار سوق شاهی، بازار مسگری، بازار سراج و بازار علاقبندی (اولاق بندی) در دوره صفوی بنا شدهاند.
بازار پنجه علی، در زمان حکومت نادر شاه افشار ساخته شده است.
بازار افشار، بازار تبریزیان، بازار خان، بازار چیتسازی، بازار زرگری، بازار ریسمانچی (ریسمانیان)، بازار حضرت عباس، بازار صدری، بازار محمدعلی خان، بازار میرزا کرم، بازار جعفر خان، بازار قیصریه، بازار ملا اسماعیل در دوره قاجار ساخته شدهاند.
دوره قاجار بیشترین سهم از تکامل بازار یزد را داراست. بیش از سه چهارم بازار یزد در دوره قاجار ساخته شده است و نشانگر آن است که شهر یزد در دوره حکومت تورکان قاجار به شکوفایی رسید و قبل از آن از رونق اقتصادی چندانی برخوردار نبود. قلب اقتصادی هر شهر در بازار آنجا میتپد و بازارهای یزد و کرمان تماماً توسط تورکان ساخته شدهاند که نشانگر هویت تاریخی و تورکی این دو شهر میباشند.