گادتب: مجلس پنجم و مجلس مؤسسان (که به تغییر سلطنت قاجاریه به پهلوی و پادشاهی رضا خان رأی داد) از طریق اِعمال نفوذ نظامیان و هواداران سردار سپه آن زمان و رضاشاه بعدی، تشکیل شد.
در واقع اینجا هم عامل زور و سرنیزه و تهدید و تطمیع، در ایجاد مجلسی با اکثریت هوادار «سردار سپه» کارساز بود.
یرواند آبراهامیان، در کتاب «ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی، نشر نی، تهران ص ۱۶۷» میگوید: «بزرگان اصناف تبریز هم به تشویق فرمانده نظامی محل، در بازار دست به اعتصاب زدند و ضمن ارسال تلگرافی اعلام کردند که اگر مجلس، رضا پهلوی را جانشین احمد شاه نکند، آذربایجان را از ایران جدا میکنند.»
ملک الشعرا بهار مینویسد:
« … با یک مشت تلگرافات اجباری، آن هم از نقاط محدود، و نهضت جعلی آذربایجان، بناست تاج را بر سر مردی بگذارند که مردم ایران جز ستم و ظلم از اتباع او تاکنون ندیدهاند.
مردی که روزنامهنویس را در میدان مشق کتک میزند و به چوب میبندد. مردی که با مشت، دندان مدیر جریدهای را خرد میکند. مردی که سواد ندارد، مردی که بیاندازه طماع است، مردی که محال میگوید و فریب میدهد.»
(تاریخ مختصر احزاب سیاسی، ملک الشعرا بهار، جلد دوم، چاپ اول، امیر کبیر، ۱۳۶۳، ص ۳۰۰)