جمعه , مارس 29 2024
azfa

وجه تسمیه تپه قیزیل ارسلان مراغه

گادتب: در جنوب شرقی مراغه تپه ای با نام “قیزیل ارسلان” مشتهر است که بررسی باستان شناسی سطحی مرحوم ورجاوند در این تپه وجود پایه های یک برج را در اوایل دهه پنجاه تایید می کند.

قدیمی ترین اشارت تاریخی نسبت به وجود برج گنبدی در محل تپه به یادداشت های صاحب نسق در سال 1258شمسی بازمی گردد وی در بخشی از گزارشات ضمن شمردن آثار قدیم مراغه می افزاید: ” … یکی دیگر (برج) در کنار شهر است به گنبد قزل ارسلان شهرت دارد. ولی محقق نیست که گنبد مقبره کیست”

(صاحب نسق، ص31)

اما مستندات ما زمانی درخصوص وجود یک برج مقبره در محل تپه کامل شد که تصویر نیمه مخروبه ای از برج قیزیل ارسلان در سال 1911 میلادی که توسط کیرکپاتریک _میسیونر آمریکایی_ ثبت شده بود.

این تصویر در صفحه199کتاب “آذربایجان از نگاه میسیونرها” منتشر شده است.

شخصیت تاریخی :

قیزیل ارسلان از اتابکان دوره سلجوقی است و از حاکمان قدرتمند آذربایجان آن دوره به شمار می آید.

وی پسر اتابک ایلدگز _بنیان گذار دودمان اتابکان آذربایجان_ به شمار می آید. که پس از مرگ پدرشان به همراه برادرش “جهان پهلوان” به حکومت آذربایجان رسیدند . که محل دارالحکومه جهان پهلوان در مراغه و قیزیل ارسلان در تبریز قرار داشت.

پس از فوت جهان پهلوان در مراغه، قیزیل ارسلان “قپته خاتون” زوجه برادر خود را به عقد خود درآورد.و پسران اتابک پهلوان بنا به وصیت پدر تحت حکم عمویشان درآمدند.

اتحاد وی با طغرل سوم ، تصرف همدان و اصفهان و جنگ با طغرل سوم از فراز و نشیب های زندگی وی می باشد.

قیزیل ارسلان در سال 587هجری به طرز مرموزی در بستر خود کشته شد که بعضی قتل او را به اسماعیلیان نسبت می دهند.

قدرت فزون وی را از عناوین اعطایی نظامی گنجوی می توان دریافت. که این شاعر پرآوازه در اشعارش قیزیل ارسلان را “شاه مغرب” ، و “قیزیل شاه” عنوان می دهد.

(احوال و آثار و شرح مخزن الاسرار نظامی ، ص30 )

گرچه منابع به مدفن قیزیل ارسلان اشارتی نداشته اند ولی نام تپه ای در جنوب شرقی مراغه که از عنوان برج آرامگاهی قدیم قیزیل ارسلان به عاریت گرفته شده یکی از محتملات قوی درخصوص مدفن قیزیل ارسلان _حاکم آذربایجان_ به شمار می آید. که در سالف ایام رنگ نیستی به خود دیده است.

 اصغر محمدزاده (نویسنده و مورخ)

دوباره امتحان کنید

حضور بانوان طرفدار تراختور در استادیوم

گادتب: به گزارش مرکز گادتب، برخی رسانه های هواداری تیم تراختور از صدور مجوز حضور …

«احد سیف‌خواه» با قرار وثیقه از زندان مرکزی تبریز آزاد شد

گادتب: به گزارش مرکز گادتب، «احد سیف‌خواه» برادر «آیاز سیف‌خواه» (فعال آزربایجانی که در بند …

دیدگاهتان را بنویسید