ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: تاراماق قدیم تورکجه‌ده؛ داغیتماق و آلت- اوست ائتمک و داها دقیق دئسک بوگونکو دیلیمیزده دارما- داغین ائتمک آنلامیندا اولموشدور. ائله دارما- داغین ترکیبی ده، داراماق و داغیتماق کیمی هممعنی فئعللرین، بیر بیرینه قووشماسیندان یارانیبدیر. دراما- داغین عبارتی آزجا فرقله «درب‌و داغون» شکلینده فارسجایا داخیل اولموشدور. قدیم تورکجه‌نین تاراماق فئعلی ده، «تاراندن» اولاراق، همن مضمون و همن فورمادا فارسجادا ایشلکدیر.
«تاراج» کلمه‌سی و «ر» حرفی‌نین «ل» حرفینه چئوریلمه‌سی ایله یارانمیش «تالان» سؤزو ائله همن تاراماق کؤکوندن اولاراق بوگونکو تورکجه و فارسجادا ایشله‌نیرلر. آدام- مادام و کیتاب- میتاب عبارتلری کیمی یارانمیش «تار- مار» سؤزو ده ائله همن تاراماق کؤکوندن و داغیتماق آنلامیندادیر.
تاراماق فئعلی‌نین یئری شوخوملاماق آنلامی دا واردیر کی هامان آلت- اوست ائتمک مضمونو ایله ایلگی‌لیدیر و تراکتورا باغلاناراق بو ایشی گؤرن وسیله‌نین ده آدی دا، تاراق یا داراق‌دیر؛ نئجه‌کی ساچلاری داراماق/ تارماغا لازیم اولان وسیله ده، داراق‌دیر.
اکمک و توخوم سپمک آنلامیندا اولان «تاریماق» فئعلی ده بو تاراماق یا همن آلت- اوست ائتمک فئعلی ایله ایلگی‌لیدیر. یئری اؤنجه تاراییب/ داراییب سونرا تاریملاییریق. یئری شوخوملاماق تاراماقدیر، اونا توخوم سپمک تاریماق. و شوخوملانیب توخوملانمیش یئرین آدی دا، تارلا (مزرعه) و بو ایشین آدی دا تاریم (زراعت)دیر. مشهور دویو محصولو ایله تانینمیش، آذربایجانین تایسیز جنت‌لریندن بیری اولان، زنگانین بیتیرگن و وئریملی تارلالار شهرینین آدی دا، تاریم‌دیر کی هله‌لیک تحریفچی‌لر اونو، طارم شکلینده قلمه آلیرلار.
تخم و تخمه شکلینده فارسجایا گئدن توخوم لوغتی اصلینده دوغولماق فئعلیندن یارانمیش دوغوم لوغتی‌دیر. توخوم بیر بیتگی یا حئیواندان دوغولوب باشقا بیر بیتگی یا حئیوانین دوغوم نوطفه‌سی اولور و بونا گؤره «اوول تویوق واریمیش یوخسا یومورتا؟» سورغوسو دیللر ازبری اولور. آما بو توخوم/ دوغوم یا تخم، حئیوان و بیتگی آراسیندا بیر آزجا فرقلیدیر. حئیواندا دوغولماق پروسئسی وار و اونلارین نوطفه‌سی‌نین دوغرو آدی، ائله توخوم اولمالیدیر.
آما بیتگیلرین توخومونا، تاریماق فئعلیندن آلیناراق «داری» دئمک دوغرودور. داری؛ بوگونکو دیلیمیزده یالنیز فارسجا دا «ارزن» دئییلن تاخیلا ایشلنسه ده، شفاهی ناغیللار و «اوشودوم ها اوشودوم» کیمی قدیم ماهنیلاریمیزدا، بوتون بیتگیلرین توخومونا ایشله‌دیلمیش لوغتدیر. بیر ده، قدیم زامانلار طبابت؛ بیتگیلرله درمان دوزلتمک ایدی و شفالی بیتگیلره، تاریم کؤکوندن دوزلمیش «دارو» لوغتی‌نی ایشله‌دردیک و بو لوغت هله ده، داوا- درمان آنلامیندا ایشلکدیر.
