ابراهیم ساوالان: قلعه شیندان

گادتب: شیندان قلعه‌ای است در آستارا که بر بلندای کوه شینداغ  و در ارتفاع 1850 متری قرار دارد. فارسی سازان اسامی تاریخی و جغرافیایی شیندان را محل نور و نوردان ترجمه کرده‌اند. اللهُ اعلم.

شین در ترکی نام درختی است کوهستانی که ساقه‌های آن معمولا توخالی است و در گذشته از چوب آن چوب سیگاری و از پوست آن نوعی طناب درست می‌شد. توخالی بودن ساقه‌هایش باعث سستی آن نشده و چوبی محکم دارد و همین مزیت سبکی و سفتی باعث می‌شود که امروزه شینه، شنه، شانا یا همان یابا را که چنگکی برای جابجا کردن کاه است از آن بسازند و نامش نیز به این ابزار داده شده است.

کوه شینداغ پوشیده از این درخت است.

در ترکی کلمه تک سیلابی منتهی به حرف قاف وجود ندارد بلکه همه آنها مانند باغ، داغ، یوخ و چوخ  به یکی از دو حرف غ و خ ختم می‌شوند. کلمات چند سیلابی نیز به حروف غ و خ ختم نشده بلکه مانند لغات باتلاق، قاچاق، سنجاق و قیشلاق به حرف قاف ختم خواهند شد. اگر لغتی تک سیلابی مانند چاغ و داغ پیشوندی قبول کند و چند سیلابی شود، حرف غ برای آخر آن از آن جهت نادرست خواهد بود که کلمه بدست آمده چند سیلابی است و نباید به غ ختم شود و حرف قاف از آن جهت که بُن کلمه را برهم می‌زند نیز نادرست خواهد بود.

در چنین حالتی مانند تبدیل هاچاغ به هاچان حرف آخر به نون تبدیل می‌شود. تبدیل قاف به نون هم در مواردی مانند اوغلاق و اوغلان دیده می‌شود. تبدیل شینداغ به شیندان نیز بر این قاعده استوار است.