ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: محسن پاک آیین سفیر پیشین تهران در آذربایجان، در نوشته‌ای ضمن تشریح سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال کریدور زنگه‌زور، به واقعیت‌های این کریدور اعتراف کرد.
پاک آیین در بخشی از این یادداشت می‌نویسد: «گذرگاه زنگه‌زور جاده‌ای است که جمهوری آذربایجان را به نخجوان متصل می‌کند و این گذرگاه از داخل خاک ارمنستان عبور کرده، در تمامیت ارضی این کشور است و هرگونه تردد در آن، با اعمال حاکمیت ارمنستان خواهد بود. موضع رئیس جمهور روسیه در باکو، دقیقاً یکی از بندهای توافقنامه صلح مسکو است که سال ۲۰۲۰ بین ارمنستان و آذربایجان با حضور پوتین امضا شد. در این بند گفته شده که طرفین باید از راه‌های مواصلاتی رفع انسداد کنند؛ در عین حال رفع انسداد از راه های ارتباطی،تنها منحصر به مسیر زنگه‌زور نیست. رفع انسداد از مسیرهای ارتباطی،باز کردن راه های ارمنستان به ایران از مسیر جمهوری آذربایجان و امکان دسترسی به آستارا و بیله سوار و همچنین امکان دسترسی ارمنستان به جلفا در ایران از مسیر نخجوان را هم شامل می شود.»
سفیر پیشین تهران در آذربایجان ادامه می دهد: «همچنین اگر ترکیه بخواهد از مسیر زنگه‌زور استفاده کند، باید از راه ارمنستان به دریای سیاه از مسیر شمال ترکیه نیز رفع انسداد شود. پس رفع انسداد از مسیرهای مواصلاتی از جمله باز شدن زنگه‌زور یک اقدام فوری و سهل الوصول نیست و مستلزم مذاکرات طولانی و سخت میان کشورهای ارمنستان، آذربایجان و ترکیه است. لذا به دلیل سختی مذاکرات برای رفع انسداد از مسیرهای ارتباطی و اختلاف نظر جدی میان بازیگران ذینفع، جمهوری های آذربایجان و ارمنستان این موضوع را از دستور کار مذاکرات صلح خارج کرده و به آینده موکول کرده اند.»
وی درباره تغییر ژئوپولتیک منطقه نیز می گوید: «موضع روسیه درمورد باز کردن گذرگاه زنگه‌زور این گونه تفسیر شد که این اقدام،مرزهای بین المللی از جمله مرز ایران را تغییر می‌دهد. در مقطعی مرزهای بین المللی در صورتی تغییر می کرد که جمهوری آذربایجان در یک اقدام نظامی، استان سیونیک ارمنستان را اشغال کرده و با نقض تمامیت ارضی ارمنستان،گذرگاه زنگه‌زور را باز کند.»
این دیپلمات ایرانی همچنین اعتراف می کند که؛ «نوردوز مسیر اتصالی ایران به اروپا نیست. جاده‌های ارمنستان به طرف گرجستان صعب‌العبور و فاقد استانداردهای لازم هستند. تریلی‌های دو دیفرنسیاله می‌توانند از این مسیر عبور کنند. برای ساخت بزرگراه در این مسیر، سی میلیارد دلار بودجه لازم است. مسیر ما به اروپا از ترکیه و آذربایجان است.»
پاک آیین در بخشی از این یادداشت نیز با تکرار ادعاهای مقامات حکومت ایران مبنی بر تورانی-ناتویی-روسی بودن این دالان، مخالفت با آن را نه با هیاهو و اقدامات ایذایی بلکه مذاکره و متقاعد کردن طرفین عنوان می کند و می گوید: «جمهوری اسلامی ایران در عین حساس بودن نسبت به تغییر مرزهای بین‌المللی باید بر متقاعد کردن کشورهای روسیه،آذربایجان و ارمنستان نسبت به خطرات امنیتی بازگشایی گذرگاه زنگه‌زور متمرکز شود. برای تحقق این امر می بایست از برخوردهای سلبی که موجب نارضایتی همسایگان خواهد شد،اجتناب شده و دستگاه دیپلماسی در اجرای سیاست تقویت روابط با کشورهای مجاور،رایزنی مستمر با روسیه، آذربایجان و ارمنستان به صورت دوجانبه یا چندجانبه را در دستور کار قرار دهد.»
