امیرافشارافشاری: شهرستان های بیجار گروس، قروه و سونقور جزئی از اراضی تاریخی و فرهنگی آذربایجان

گادتب: بیجار گروس  تا سال 1330 همواره جزء لاینفک خاک آذربایجان بوده است، تا اینکه به دنبال  سیاست های ضد ترکی رژیم منحوس پهلویان به همراه شهرستان ترک نشین قروه در داخل استان پنجم به مرکزیت همدان قرار گرفته و در دهه چهل نیز با تشکیل استانی جدید به اصطلاح[  کردستان ]؛  قروه و بیجار گروس از استان پنجم منفک و به استان جدیدالتاسیس[ کردستان] الصاق و سنجاق می شود.( مختاری نیا، 1399 ، مقدمه ی گروس بایاتی لاری )

 دکتر م . پناهیان طی تحقیقاتی که از سال 1331-1328 در خصوص جمعیت ترکان ایران انجام داده و ماحصل تحقیقات خود را در مجموعه ای چهار جلدی تحت عنوان”فرهنگ جغرافیای ملی ترکان ایران زمین” تهیه و به انضمام نقشه های مربوطه به چاپ رسانده به صورت مفصل آمار دقیق ترکان ایران را به تفکیک مناطق ایران بیان کرده اند، در کتاب مزبور آمار جمعیت ترکان گروس و شهرستان ترک نشین قروه نزدیک به 90 هزار نفر ذکر شده است که عمدتا در شهر بیجار، یاسوکند  و 135 روستای ترک نشین دیگر و شهرهای قروه و سریش آباد و 85 روستای ترک نشین قروه و دهستان ها ساکن بوده اند؛ در این کتاب، شهرستان بیجار گروس جزو استان پنجم  ایالت آذربایجان و در کنار شهرهای همدان،کرمانشاه، سنندج، ملایر، قروه و تویسرکان قرار گرفته است(پناهیان، 1331، : )

دکتر حسن راشدی نیز در کتاب “ترکان و بررسی تاریخ، زبان و هویت آنان در ایران” با اشاره به جمعیت ترکان استان کردستان مخصوصا شهرستان قروه می نویسد:”در استان کردستان  و در شهرستان قروه بیش از 80 آبادی ترک نشین  از مناطق هم مرز با ترکان منفک و در اختیار سنندج قرار گرفته است و در دیگر مناطق کردستان نیز ترکان به صورت جزیره وار زندگی می کنند”( راشدی، 1385، 119)؛ همچنین طبق تحقیقات دکتر پناهیان بیش از 135 روستای بیجار گروس  با جمعیتی بیش از  60 درصد ترک نشین هستند.

منابع:

1-  اینجی دنیزیم ، فصلنامه تخصصی فرهنگی – اجتماعی و ادبی،تهران، سال1395- 1390

2-  پناهیان،م، فرهنگ جغرافیای ملی ترکان ایرانزمین،انتشارات ستاد ارتش، سال 1331

3- راشدی، حسن،ترکان و بررسی تاریخ، زبا-ن و هویت آنان در ایران،سال 1385

4- مختاری نیا، خلیل، اوضاع فرهنگی و اجتماعی ترکان گروس، دانشگاه زنجان، 1399