ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: طایفه‌هایی از ایل تورک افشار در دوره سلجوقیان در خوزستان و نواحی اطراف آن مانند کهگیلویه استقرار یافته بودند. در گروه سوارانی که در ۹۳۶ق به سپاه شاه طهماسب اول، برای جنگ با عبیدالله‌خان ازبک، پیوسته بودند، ۳ هزار سوار دلاور از ایل افشار کهگیلویه و شولستان فارس به سرکردگی الوند سلطان، حاکم آن ناحیه شرکت داشتند
در ۹۴۰ق نیز الوند سلطان افشار همراه با هزار سوار از افشارهای کهگیلویه به اردوی شاه طهماسب در دزفول پیوستند و به سوی تبریز رفتند.
اسکندربیک شمار افشارهای کهگیلویه را در زمان شاه طهماسب ۱۰ هزار خانوار، و از خلیل بیک افشار به عنوان حاکم وقت کهگیلویه یاد می‌کند.
قاضی احمد قمی در وقایع سال ۹۹۴ق به ارتباط میان سران طایفه‌های افشار کهگیلویه و فارس اشاره می‌کند.
افشارهای کهگیلویه عمدتاً از دو طایفه ارشلو و گوندوزلو بوده‌اند (عمده افشارهای خوزستان را نیز گوندوزلوها تشکیل می‌دهند). سران این دو طایفه در دهمین سال جلوس شاه عباس اول (۱۰۰۵ق) شورش کردند و با گروهی سوار جنگجوی افشار در ناحیه رامهرمز گرد آمدند. شاه عباس، الله‌وردیخان حاکم فارس را با سپاهی به رامهرمز فرستاد. وی افشارهای شورشی را سرکوب کرد و بسیاری از آن‌ها را کشت و بخش زیادی را نیز پس از نبرد دم‌دم به اورمیه در آذربایجان فرستاد.
پس از این شکست، دوره حکمرانی ایل افشار در کهگیلویه پایان یافت و بخشی از طایفه‌های افشار آن‌جا را ترک کردند و به مناطق دیگر، از جمله حدود شوشتر و دره خزینه و منصوریه و حومه بهبهان مهاجرت کردند. شماری از افشارها نیز به ایل تورک تبار آغاجاری در کهگیلویه پیوستند که پیشتر با نام آکاسیر در ترکیب هون‌ها و اسکیت‌های پروتو تورک حضور داشتند.
گروهی از افشارها نیز در کهگیلویه بازماندند که تا اوایل قرن ۱۳ق/۱۹م در آن سرزمین می‌زیستند و امروزه به شدت لر زده شده‌اند و به نظر نمی آید که دیگر به تورکی سخن می‌گویند. هرچند افشارهایی که در ترکیب کنفدراسیون ایلی قشقایی در شهرستان گچساران کهگیلویه سکونت دارند همچنان به تورکی تکلم می‌کنند.
منابع :
۱-قمی، قاضی، احمد، خلاصه التواریخ، ج۱، ص۲۰۰، به کوشش احسان اشراقی، تهران، ۱۳۵۹ش.
۲-.فسایی، حسن، فارس‌نامه ناصری، ج۱، ص۳۹۰، به کوشش منصور رستگار فسایی، تهران، ۱۳۶۷ش.
۳-فسایی، حسن، فارس‌نامه ناصری، ج۱، ص۳۹۳، به کوشش منصور رستگار فسایی، تهران، ۱۳۶۷ش.
۴-اسکندربیک، منشی، عالم آرای عباسی، ج۱، ص۱۴۰، تهران، ۱۳۵۰ش.
۵-قمی، قاضی، احمد، خلاصه التواریخ، ج۲، ص۸۵۷-۸۵۸، به کوشش احسان اشراقی، تهران، ۱۳۵۹ش.
۶- اسکندربیک، منشی، عالم آرای عباسی، ج۱، ص۵۲۴-۵۲۵، تهران، ۱۳۵۰ش.
۷-باور محمود، ج۱، ص۲۴، کوه‌گیلویه و ایلات آن، تهران، ۱۳۲۴ش، حاشیه ۱۱۹.۳۹.
۸-Minorsky, V, X Ainallu/Inallu n , Rocznik Orientalistyczny, Krak F w, ۱۹۵۳, vol XVII
