گادتب: موتورهای ملی طراحی و تولید شده توسط مهندسان ترک در پلتفرم های هوایی، زمینی و دریایی استفاده می شود. موتورهای تولید ملی نقش مهمی در صنایع دفاعی و هوافضای یک کشور دارند.
این موتورها نه تنها به استقلال تکنولوژیکی ترکیه کمک می کنند، بلکه درآمد صادراتی نیز ایجاد می کنند.
ترکیه تا سال 2010 در زمینه هوانوردی تقریباً به طور کامل به موتورهای خارجی وابسته بود.
شرکت موتورسازی TEI که در سال 1985 برای مونتاژ موتورهای F110 جنگندههای F16 تأسیس شد، با فناوری و قابلیت هایی که داشت با تولید قطعات موتور، تعمیر و نگهداری، تعمیرات اساسی، طراحی و تحقیق و توسعه، به یکی از مهم ترین شرکت های صنعت هوانوردی ترکیه تبدیل شد. که این شرکت این همه تجربه را با گذشت زمان به دست آورد.
اخیراً با حمایت های جدی دولت ترکیه از صنایع دفاعی و هماهنگی ریاست جمهوری با ریاست صنایع دفاعی و حمایت از شرکت TEI، موتورهای ملی ساخت ترکیه پدید آمده اند که برخی آنها یکی پس از دیگری توسعه یافته و به عمر 10 هزار ساعت رسیده است.
شرکت TEI تاکنون توانسته موتور توربوجت TEI-TJ90 را برای پهپاد انتهاری پرسرعت ŞİMŞEK در سال 2014
موتور بنزینی TEI-PG115 در سال 2015
موتور TEI-PD155 را برای پهپاد ANKA در سال 2016 و موتور TEI-PG115 را برای همین پهپاد در سال 2017
موتور TEI-TS1200 را برای هلیکوپتر چند منظوره GÖKBEY
موتور T700-TEI-701D برای هلیکوپتر T70 بلک هاوک (شاهین) در سال 2018
برای پهپاد انتهاری KARGI موتور های TEI-PG50 و TEI-PD222-DT را در سال 2019
در سال 2020 موتور TEI-TJ300 و همچنین موتورهای TEI-PD180ST و TEI-TS1400 را برای موشک های ضد کشتی میان برد
در سال 2021 موتورهای TEI-PD222ST را تولید کند.
شرکت TEI آخرین بار اولین موتور توربوفن هوانوردی ترکیه (TEI-TF6000) را در مارس 2024 استارت زد. موتور TEI-TF6000 به عنوان پیشران قوی بر روی جنگنده های بدون سرنشین KIZILELMA و ANKA-III ادغام خواهد شد که این موتور راه ترکیه را در جهت رسیدن به فناوری ساخت موتورهای پیشرفته و قوی از جمله موتور KAAN هموار می کند.
هفت موتور تولید شده توسط این شرکت (TEI-TJ90، TEI-PG115، TEI-PD155 TEI-PD170، T700-TEI-701D، TEI-PG50، TEI-TS1400) با موفقیت روی هواپیماها و پهپادها نصب شده و پرواز کردهاند و همچنین تولید انبوه موتورهای TEI-TJ90، TEI-PG115، TEI-PD155، TEI-PD170، T700-TEI-701D، TEI-PG50 نیز آغاز شده است.
در نتیجه فعالیتهای انجام شده برای توسعه اولین موتور هوانوردی ملی ترکیه که نیازهای قدرت پهپادی را با استقامت طولانی مدت در هوا و در ارتفاع متوسط را برآورده می کند، به نام موتور هوانوردی توربودیزل TEI-PD170 برای پهپاد آنکا پدیدار شد.
موتور TEI-PD170 که از نظر قابلیت های ارتفاعی، وزنی و مصرف سوخت از رقبای هم سطح خود جلوتر است، دارای سقف ارتفاع پروازی 45 هزار فوتی است.
موتور TEI-PD170 که پس از 8000 ساعت فعالیت کالیبراسیون و آزمایش به مرحله تولید انبوه رسید، در پهپادهای آنکا و آکسونقور ادغام شده و در حال انجام تستهای پروازی با پهپاد بایراکتار TB3 است که چندی پیش این پهپاد را برای اولین بار به آسمان برد.
موتورهای ملی توسعه یافته برای هلیکوپترها، دستاوردهای زیادی را به همراه داشته اند.
موتور TEI-TS1400 که با هلیکوپتر چند منظوره GÖKBEY تست پروازی موفقیت آمیز انجام داده است، پس از توسعه و آزمایشات پروازی و مطالعات تولید انبوه بر روی هلیکوپترهای GÖKBEY نصب خواهد شد.
موتور توربوجت TEI-TJ90 که توسط شرکت TEI ساخته شده، 400 نیوتن نیرو تولید می کند و اولین پرواز خود را بر روی پهپاد انتهاری ŞİMŞEK در سال 2017 با موفقیت انجام داد.
قوی ترین موتورهای ترکیه در کلاس خود
موتور TEI-PG50 که با همکاری شرکت TÜBİTAK توسعه یافته است، اولین موتور دو زمانه هوانوردی در ترکیه است. این موتور برای پهپادهای زیر 300 کیلوگرم تولید شده که با قدرت برخاستن 50 اسب بخار و قدرت 30 اسب بخار در ارتفاع 16 هزار پایی جلب توجه می کند. موتور TEI-PG50 که نسبت به موتورهای پهپاد رقیب مورد استفاده در کلاس خود نسبت به وزن خود قدرت بالایی دارد، اولین پرواز خود را در ماه می 2019 انجام داد.
اولین موتور موشک ضد کشتی میان برد ترکیه (TEI-TJ300) که با فناوری داخلی طراحی و تولید شده، با وزن کمتر از 30 کیلوگرم اولین موتور توربوجت در جهان است که می تواند در کلاس خود 1300 نیوتن رانش تولید کند. موتور TEI-TJ300 با 90 درصد قدرت خود به سرعت صوت میرسد و نزدیک به 400 اسب بخار قدرت تولید میکند.