سالگرد وفات بولود قاراچورلو سهند، شاعر بزرگ آذربایجان

روز سه شنبه21 فروردین مصادف با سالگرد درگذشت بولود قاراچورلو سهند، شاعر پرآوازه آزربایجانی که با آثار زیبای خود، مرزها را درنوردید و در خارج به ویژه در آذربایجان شمالی و ترکیه نیز در میان ادب دوستان ، به شهرت دست یافت .

بولود قاراچورلو در بهار سال 1305 در یک روز ابری و بارانی در شهر مراغه به دنیا آمد و به همین دلیل پدرش او را “بولود” که در زبان ترکی به معنی ابر می باشد، نامید .

بولود تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مراغه و تبریز به پایان رساند و در سن 17 سالگی با تخلص “رازی” به سرودن شعر پرداخت .

ولی مدتی بعد تخلص خود را به ” سهند ” تغییر داد .

وی در همان جوانی وارد ” مجلس شعرا ” گردید که آن موقع در تبریز تأسیس یافته بود‌ .

در سال 1325 به دنبال حوادث تلخی که در کشور رخ داد، مجلس شعرا تعطیل گردید و سهند نیز به همراه بسیاری از شعرا و نویسندگان ترک، زندانی و سپس به تهران تبعید گردید .

بولود قاراچورلو در تهران به عنوان یک کارگر ساده وارد کارخانه بافندگی شد و پس از سالها کار و زحمت، موفق به تأسیس کارخانه بافندگی گردید و تا پایان عمر در این شغل به اشتغال پرداخت .

سهند علیرغم کار و تجارت، هرگز از شعر، ادبیات و مردم خود فاصله نگرفت و با اشعار خود تلاش نمود تا ضمن دادن آگاهی ملی به مردم، آداب و رسوم فراموش شده را بار دیگر احیا سازد.

وی کتاب دده قورقود و داستانهای اوغوز را به عنوان موضوع اصلی اشعار خود انتخاب کرد و با به نظم درآوردن این داستانها ، شاهکار خود ” سازیمین سؤزو ” ، یعنی ” سخن ساز من ” را آفرید .

داستانهای دده قورقود در ترکیه از سوی بصری قوجول و نیازی گنج عثمان اوغلو به نظم درآمده بود، ولی به زبان ترکی آزربایجانی تنها از سوی سهند سروده شده است .

بولود قاراچورلو سهند، شش داستان از کتاب دده قورقود را در دو جلد آماده نمود ، ولی برای انتشار آن با مشکلات فراوانی روبرو شد .

چرا که پس از سال 1342، سیاست انکار فرهنگ و زبان ترکی در کشور باصطلاح ایران شدت یافته و چاپ و نشر کتاب به این زبان ممنوع گردیده بود .

در جلد اول کتاب سازیمین سؤزو ، داستانهای دلی دومرول ، بوغاچ و قانتورالی و در جلد دوم نیز داستانهای قاراجیق چوبان و غارت خانه قازان خان ، بکیل اوغلو امره و تپه گؤز به نظم درآمده است .

سهند شش داستان دیگر را نیز در مجموعه ای با عنوان ” قارداش آندی” یعنی ” سوگند برادر ” گردهم آورد ، ولی درگذشت نابهنگامش مانع از انتشار آن گردید .

شاعر در آثار خود تلاش نموده تا خاطرات اجداد و نیاکان ، زندگی و معیشت آنان ، قهرمانی ، صداقت ، محبت و مردانگی را به زبان امروزی ، به نسل جدید منتقل ساخته و شعور ملی را در میان خوانندگانش بیدار نماید .

زبان ، کلمات و آهنگ استفاده شده در اشعار سهند ، بسیار دلنشین و در عین حال حماسی می باشد .

با توجه به غنای لغوی ، موضوع و سبک حماسی آن ، می توان ” سازیمین سؤزو ” را شاهنامه و یا به عبارتی “مردم نامه” زبان ترکی آزربایجانی دانست .

این اثر در وزن هجایی و یا سیلابیک بوده و از 6460 مصرع تشکیل یافته است .

سازیمین سؤزو که در آذربایجان جنوبی با مقدمه دکتر محمدعلی فرزانه به چاپ رسیده بود ، در سال 1980 در آنکارا از سوی پرفسور دکتر دورسون ییلدیریم با الفبای لاتین آماده چاپ شده و از طرف وزارت فرهنگ ترکیه منتشر گردید .

این اثر همچنین در سال 1983 در باکو با الفبای سیریلیک به چاپ رسیده است .

بولود قاراچورلو سهند علاوه بر سازیمین سؤزو ، اشعار دیگری نیز سروده است که از آن جمله می توان به ” فرهاد ” ؛ ” آراز” ،” مجموعه ارمغان” و ” نامه به شهریار ” اشاره نمود .

بولود قاراچورلو سهند ، شاعر بزرگ و نامدار تورک در سال 1358 در سن 53 سالگی دار فانی را وداع گفت ولی یاد او در میان ادب دوستان جاودان ماند .