گادتب: زبان بازتاب دهنده فرهنگ مردمی است که به آن زبان سخن میگویند؛ پدیدهای است که همچون موجودی جاندار با مردمان خود زندگی میکند، آنها را در بازگو کردن دنیایشان یاری میدهد، در کنارشان میبالد و تغییر و تحول پیدا میکند و حتی گاهی میمیرد و مرگ هر زبان به معنای مرگ گوشهای از فرهنگ بشری است.
بر روی زمین انواع مرزبندی وجود دارد که به وسیله آن، مناطقی از هم جدا میشوند، این مرزبندی میتواند سیاسی( تعیین محدوده کشورها و…)، اقتصادی( تعیین نظامهای حاکم بر منطقه)، فرهنگی( زبان، آداب رسوم و مذهب…) باشد. در تقسیم بندی فرهنگی شاخه زبان به وسیله ۶٧۰۰ زبان موجود در جهان بر اساس گویشها و گرامر خاص خود در سطح قاره، کشور، حتی در داخل یک استان مرزبندی شده است، و زبانهای موجود در این منطقهها زبان محلی یا رسمی آنها است که مقداری از موقعیت جغرافیایی را تصاحب کرده است.
هر منطقهای بر اساس زبان محلی یا رسمی خود، دارای هویت و فرهنگ خاص است و هر فردی که در این منطقه بدنیا میآید بصورت انتسابی در طی فرایند جامعهپذیری( Socilization) به زبان و فرهنگ منطقه تعلق میگیرد و این زبان، زبان مادری فرد به حساب میآید.
هر مادری در اولین لحظه بغل گرفتن نوزاد خود احساساتش و نوای لالایی را با زبانمادری خود بر گوش نوزاد مینوازد، و صحبتهای اطرافیان به زبان محلی پیش زمینهای برای صحبت کردن کودک به همان زبان می شود.
انسان به زبان مادری خود فکر می کند، احساساتش را بیان می کند، حتی زمان مطالعه کتاب، مطالب و…. به دیگر زبانها تنها با زبان مادری خود آن مطلب را در ذهن خود تحلیل و نقد میکند، به همین سبب پیشرفت یک جامعه در عرصه آموزش عمدتا در گرو آموزش به زبانمحلی هر منطقه است. زیرا تفهیم مطالب با زبانمادری به افراد نتیجه بهتری خواهد داشت.
به گفته یونسکو در جهان حدوداً ۶٧۰۰ زبان وجود دارد که نصف آنها در انتهای قرن منقرض میشود و ۴۰ درصد آنها به صورت رسمی آموزش داده نمیشوند. مورد مذکور باعث میشود که افراد به سوی آموزش زبانهای دیگر، گاه به طور دل به خواهی یا به صورت اجباری بروند، و زبان مادری خود را در میان صفحه به صفحه کتابهای تاریخی و در صندقهای قفل شده بگذارند و در چنین وضعیتی، فرهنگ و هویت منطقه نابود و تبدیل به جسدی بدون قبر میشود.
بر هیچ کس پوشیده نیست که منطقه ایران دارای اقوام، زبان و مذاهب متنوع و متفاوت است که در یک محدوده جغرافیایی کنار یکدیگر زندگی میکنند.
با وجود اینکه در ایران زبانهای متعددی وجود دارد اما زبان فارسی، نابخردانه تحت عنوان زبان ملی، متکلم وحده در مراکز رسمی و آموزشی ایران است.
هر ساله توسط غیرفارسزبانان ایران، مصادف با ۲۱فوریه( ۲اسفند) کمپینهای زیادی ایجاد میشود که بیشتر آنها خواهان آموزش زبان مادری هر منطقه در مدرسه و مؤسسههای آموزشی هستند.
هدف عمده فعالیتهای اینچنینی حفظ و تکریم زبان مادری، هویت و فرهنگ است، و این برای تمام افراد جهان معلوم و ملموس است. لیکن در ایران، زمانی که حرف از آموزش به زبان مادری به میان میآید آن را رد و عامل نابودی وحدت و یکپارچگی کشور میدانند.
تمام ملتهای حاضر در ایران باید پاسداری از زبانمادری خود را وظیفه خود دانسته و مانع از غلبه زبان ملی بر زبانهای محلی شوند.
در حال حاضر در ایران ٧۶ زبان زنده موجود است که از این تعداد ۲۵ زبان در معرض خطر قرار دارند. لازم به ذکر است که در صورت تداوم سیاستهای آسمیلاسیون، به زودی ایران به عنوان کشوری کثیرالملل، کثرت فرهنگی خود را از دست خواهد داد.