گادتب: ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه در نطق خبری خود در پاسخ به وضعیت متشنج قفقاز و جنگ ۱۲ ساعته میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان اظهار داشت:
« این تحولات بدین معناست که اوضاع متشنج میان دو کشور مذکور هنوز به آرامش نرسیده و به صلح بانان بیشتری در منطقه نیاز است.»
پی نوشت و تحلیل کوتاه:
پس از جمهوری آذربایجان که توانست بخش اعظم خاک اشغال شده خود را آزاد کرده و همچنین خودمختاری قره باغ مرکزی را ملغی کند، میتوان روسیه را نیز یکی از برندگان بزرگ تحولات دانست. روسیه با ممانعت از پیشروی ارتش جمهوری آذربایجان به سمت خان کندی پس از آزادسازی شوشا، آتشبس سه جانبه ای را میان دو کشور میانجیگری کرد که تاکنون اما و اگرهای بسیاری من جمله سرنوشت مرزها و سرنوشت دو کریدور را در پی داشته است. اما در سایه تحولات مذکور روسیه توانست ۱۹۶۰ از نیروهای نظامی خود را تحت عنوان صلح بانی به قره باغ مرکزی و کریدور لاچین ارسال کند که این نیروها در کنار صلح بانی و ممانعت از شعله ور شدن دوباره جنگ، به اموری مانند رسیدگی به معیشت ارامنه باقی مانده در قره باغ و همچنین نصب یادبود هایی با مضمون الزام حضور صلح بانان نیز مشغول بوده اند.
روسیه چه به طور مستقیم و چه به صورت ضمنی بارها اعلام کرده است که از حضور ترکیه در قفقاز ناخرسند است اما ترکیه علاوه بر حضور رسمی در مرکز دیدبانی قره باغ و اجرای گشت های مشترک با نیروهای روسی، با اعلامیه شوشا روابط خود با جمهوری آذربایجان را به سطح متحد استراتژیک و دفاع مشترک رسانده است. از سوی دیگر نیز ارمنستان بازی دوگانهای با روسیه آغاز کرده است؛ ارمنستان از یکسو از روسیه می خواهد که در زد و خورد های احتمالی با جمهوری آذربایجان در کنار ارمنستان باشد و از سوی دیگر نیز به موج ضد روسی دامن زده و به دنبال بسط روابط با رقبای روسیه می باشد.
جملات کوتاه ولادیمیر پوتین مبنی بر نیاز به صلح بانان بیشتر برای برقراری صلح در منطقه قابل تامل می باشد و به اعتبار نتیجه، کمکی به کاهش تنش در منطقه نخواهد کرد. کارشناسان نظامی جمهوری آذربایجان و ترکیه بر این باورند که حضور بیشتر روسیه در مناطق جنوبی قفقاز برای امنیت ملی جمهوری آذربایجان خطرناک است، همچنین ارامنه ملیگرا نیز دیدگاه مثبتی نسبت به توسعه نظامی گری روسیه در مرزهای خود ندارند، در دید آنها روسیه صرفاً به دنبال منافع خود بوده و خود را ملزم به حمایت نظامی از ارمنستان در برابر جمهوری آذربایجان نمی بیند.
بهره سخن:
مطابق مفاد آتشبس نوامبر ۲۰۲۰، نیروهای روسی به مدت ۵ سال در کسوت صلح بانی در منطقه قفقاز جنوبی حضور خواهند داشت، اما ظاهراً ولادیمیر پوتین هنوز ۴۷ مانده به اتمام دوره صلح بانان، به دنبال آماده کردن شرایط برای حضور بیشتر و احتمالاً دائمی نیروهای روسی در قفقاز جنوبی است، امری که در صورت اجرایی شدن گرهی دیگر بر نگرانی های ژئوپولتیک پیچیده منطقه خواهد افزود و علاوه بر تاثیرگذاری بر روند سیاستگذاری جمهوری آذربایجان و ارمنستان، امنیت ژئوپلیتیک ایران و ترکیه را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
مطالعات اوراسیا-خاورمیانه