ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: علی اکبر ولایتی؛ وزیر امور خارجه وقت ایران، پس از استقلال جمهوری آذربایجان اعلام کرده که تهران استقلال آذربایجان را به رسمیت نخواهد شناخت.
علی اکبر ولایتی اواخر نوامبر سال 1991 و قبل از اعلام فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، طی سفری رسمی به مسکو نسبت به اعلام بیانیه استقلال آذربایجان شمالی ابراز نگرانی کرده بود.
ولایتی در تاریخ چهارشنبه 27 نوامبر سال 1991 (6 آذر 1370) در مصاحبه با روزنامه معروف «ایزوستیا» چاپ مسکو، گفته است: «ما استقلال آذربایجان را به رسمیت نخواهیم شناخت.»
طبق آرشیوی که از مصاحبه ولایتی با این روزنامه روسی موجود است، وزیر خارجه وقت ایران تاکید دارد استقلال آذربایجان «خط قرمز» جمهوری اسلامی بوده و تهران «هرگز» آن را به رسمیت نخواهد شناخت.
لازم به ذکر است؛ 40 روز قبل از مصاحبه ولایتی با این روزنامه، یعنی در 18 اکتبر 1991 (26 مهر 1370) جمهوری آذربایجان استقلال خود را اعلام کرده بود. همچنین 29 روز بعد از مصاحبه نیز، یعنی در 25 دسامبر 1991 (4 دی 1370)، شوروی رسما فروپاشی خود را اعلام میکند.
در خلال اعلام استقلال آذربایجان شمالی، علی اکبر هاشمی رفسنجانی؛ رئیس جمهور وقت ایران و وزیر خارجه با سفرهای پی در پی به مسکو، در تلاش برای تضعیف حاکمیت آذربایجان، شروع جنگ قاراباغ و اشغال اراضی آذربایجان برآمدند.
در جنگ اول قاراباغ زمانی که در میدان جنگ، برتری با آذربایجان بود، با هماهنگی و واسطه گری وزارت خارجه ایران و به منظور حمایت از اشغالگری ارمنستان در تاریخ 7 می 1992 در تهران، یک آتشبس میان آذربایجان و ارمنستان به امضا رسید.
تنها یک روز بعد از این توافقنامه آتشبس، یعنی در 8 می شوشا و سپس لاچین با همکاری نظامی-اطلاعاتی ایران اشغال و شهروندان آذربایجانی قتل عام شدند.
