ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: 28 مای 1918-جی ایلده آذربایجان خالق جمهوریتی قورولموشدور. بئله‌لیکله، 28 مای آزربایجانین معاصر دؤولتچی‌لیک تاریخینده آذربایجان تورک میللتی‌نین شانلی تاریخینه قیزیل بیر صحیفه کیمی دوشموش‌دور. آذربایجان تورک میللتی تاریخ بویو بؤیوک ایمپئراتورلوق‌لار قورسا دا، معاصر دؤورده صرف محمد امین رسول‌زاده‌نین سعیی ایله مودرن و دئموکراتیک آذربایجان جمهوریتینی قورموش‌دور. بو گون همین شانلی تاریخدن 103 ایل کئچیر.
البته آذربایجان تورک میللتی تاریخ بویو اونلارلا بؤیوک ایمپئراتورلوق‌لار و چوخ سایلی دؤولت‌لر قورماقلا زنگین دؤولتچی‌لیک مدنیتی و تاریخینه مالیک اولموش‌دور. لاکین سون یوزیللیک‌لرده روس‌لارلا قاجار دؤولتی‌نین محاربه‌سی نتیجه‌سینده پارچالانمیش آزربایجانین یالنیز قوزئی حیسه‌سینده موستقیل آذربایجان جمهوریتی قورولسا دا آزربایجانین گونئی حیسه‌سی باشدا اولماقلا بؤیوک حیسه‌لری اسارت آلتینا سالینمیش‌دیر. 1918-جی ایل مای آیینین 28-ده تورک دونیاسی و شرق عالمینده ایلک دئموکراتیک، پلورالیست و دونیوی آذربایجان دؤولتی‌نین یارانماسی پارچالانمیش آزربایجانین بوتون حیسه‌لری‌نین دؤولتی‌دیر و اصلینده محمد hمین رسول‌زاده‌نین قوردوغو آذربایجان خالق جمهوریتی آذربایجان تورک میللتی‌نین چوخ عصرلیک دؤولتچی‌لیک تاریخی‌نین پارلامئنتلی جوهوریت فورماسیندا چاغداش دؤورده داوامی‌دیر. تصادفی دئییل‌دیر کی، محمد امین رسول‌زاده‌نین قوردوغو آذربایجان خالق جمهوریتی هم ده گونئی آزربایجانین موستقیللیگینی برپا ائدیب آذربایجان تورک جمهوریتی قورماسینا ان ایدئال مودئل کیمی گوندمده‌دیر.
آذربایجان خالق جمهوریتی آوروپانین دئموکراتیک ده یرلری ایله شرق مدنیتی‌نین خصوصیت‌لرینی بیرلشدیرن یئنی بیر دؤولت و جمعیت نمونه‌سی مئدانا گتیرمیش‌دیر. روس‌لارین ایشغالچی‌لیق سیاستی و آذربایجانا هوجومو نتیجه‌سینده ایشغالا معروض قالان آذربایجان خالق جمهوریتی قیسا مدت عرضینده تاریخه دوشن بؤیوک ایشلر گؤرموش‌دور. آذربایجان خالق جمهوریتی قیسا مدتده دؤیوش قابیللیتینه مالیک آذربایجان اوردوسونو تشکیل ائتمیش، دؤولت قوروجولوغونون بوتون ساحه‌لرینده ثمره‌لی ایش آپاریلمیش، پارلامئنت یارادیلمیش و یئنی، میللی طلبلره، دئموکراتیک پرینسیپلره اویغون اولان دؤولت اورقان‌لاری قورولموشدو. آزربایجانین تاریخینده ایلک اونیوئرسیتئت – باکی دؤولت اونیوئرسیتئتی یارادیلمیش، تحصیلین میللیلشدیریلمه‌سی، یئنی تدریس موسیسه‌لرینین آچیلماسی ساحه‌سینده آذربایجان تورک میللتی‌نین سونراکی مدنی ترقی‌سی اوچون اساسلی زمینه چئوریلن بیر سیرا اؤنملی ایشلر گؤرولموش‌دور.
محمد امین رسول‌زاده‌نین، فتحعلی خان خویلونون و باشقا آذربایجان اوغوللارینین قوردوغو آذربایجان خالق جمهوریتی آزربایجانین چاغداش دؤور دؤولتچی‌لیگینه اساس و بونؤوره اولماقلا یاناشی، سیویل دونیایا دا موترقی ده یرلر تؤحفه وئرمیش‌دیر. آذربایجان خالق جمهوریتینده اینسانلارا چوخ بؤیوک حقوق و آزادلیق‌لار وئریلمیش‌دیر. اینسان‌لارین برابرلیگی پرینسیپلرینه اساسلانان آذربایجان خالق جمهوریتی هله غربده بئله قادینلارین سئچمک و سئچیلمک حقوقو اولمادیغی بیر واختدا قادینلارا بو حقوقو وئرمیشدی.
آزربایجان خالق جمهوریتی‌نین واریثی کیمی موستقیل آذربایجان جمهوریتی تکجه قوزئی آذربایجاندا یاشایان آذربایجان تورکونون دئییل، بوتون دونیا آذربایجانلی‌لارینین دؤولتی‌دیر. بو دؤولت گونئی آذربایجاندا دؤولتین و بوتؤو آزربایجانین یارانماسی اوچون دایاق نقطه‌سی و ایدئیا قایناغی‌دیر. گونئی آذربایجان دئموکراتیک تورک بیرلیگی (گادتب) آذربایجان خالق جمهوریتی‌نین داوامی اولان موستقیل آذربایجان جومهوریتینی دونیا آذربایجانلی‌لارینین موستقیل دؤولتی حساب ائدیر و جمهوریتین تورکچولوک ایدئال‌لارینا صداقتله گونئی آزربایجانین موستقیل‌لیگی و بوتؤو آزربایجانین یارانماسی اوغروندا فعالیت گؤسترمه یی اؤزونه شرف بیلیر. آذربایجان تورکلری گونئی آذربایجانین میللی قورتولوشونو یالنیز و یالنیز ایستیقلال و جمهوریت ایداره اصولوندا گؤردوکلری اوچون آذربایجان خالق جومهوریتینی اؤزلرینه نومونه گؤرورلر.
اژدر تاغی‌زاده
گونئی آذربایجان دئموکراتیک تورک بیرلیگی (گادتب) باشقانی
