
گادتب: قتلعام ۲۰ یانوار نقطه عطف مهمی در جنبش استقلال آزربایجان و در روند مستقل شدن آزربایجان بود. ارتش شوروی که تورکهای آزربایجان را هدف قرار داد، آتش استقلال را که در آن روز روشن شده بود، بیشتر کرد.
سال ۱۹۹۰ میلادی، شب ۱۹ ژانویه تا ۲۰، مصادف با سال ۱۳۶۸ شمسی، ارتش شوروی به همراه باندهای ارمنی در یک اقدام وحشتناک تروریستی به قتل عام مردم آزربایجان شمالی دست زدند. سال ۱۹۹۰ سالی که به دنبال جریانات استقلال و حفظ تمامیت ارضی آزربایجان شمالی و طمع ارمنستان به خاک آن، تاریخ منطقه شاهد صفحهای بود که هرگز با مشابه آن روبهرو نشده بود شبی که در آن ارتش شوروی با همراهی ارمنیها در مقابل آزادی و آزادگی ایستاد و دست به چنان عملیات تروریستی هولناکی زد که کوچه و میدانهای باکو از شدت فاجعه لباس خون به تن کرد.
در این روز فرزندان مشتاق و آزاده آزربایجان شمالی در برابر ظلم و استبداد ایستادند و با خون خود صفحه زررینی در تاریخ آزربایجان خلق کردند. صفحهای که دوستان به آن افتخار و دشمنان حسد خواهند نمود.
بر اثر فرمان میخائیل گورباچف و سیاستهای آزربایجان ستیزی دولت شوروی، آسیبهای زیادی متحمل آزربایجانشمالی شد. هرچند که در این روز زنان و مردان و کودکان بیگناه زیادی بزرگترین سرمایه خود یعنی جانشان را از دست دادند اما این استقامت و بردباری و رشادت غیور مردان، صف شکن آزربایجانی استقلال و آزادی خود را به دست آوردند.
۲۰ ژانویه، ۱۹۹۰ شاهد یکی از بزرگترین عملیات تروریستی بر علیه مردم بی دفاع آزربایجانشمالی توسط دولت شوروی سابق بوده که از آن به عنوان ژانویه سیاه(قارا یانوار) یاد میکنند.
ارتش شوروی با بسیج کردن نیروهای داخلی خود در باکو و تزریق نیروهای ارمنی در دستگاه نظامی بر اساس یک برنامه از پیش تعیین شده با اهداف پلید بر علیه آزادی و انسانیت دست به جنایت هولناکی زدند و نیت پلید خودشان را به دنیا نشان دادند و این روز در تاریخ آزربایجان به عنوان یک روز سیاه از آن جهت که شاهد فاجعه بزرگ انسانی شده است خواهد ماند.
در این فاجعه تاریخی برای پیش بردن جنگ علیه مردم روحیه نیروها را تسخیر کرده بودند و به آنها گفته بودند که «شما را برای دفاع از دولت روسیه به آنجا میبریم. مردم باکو دوستان شما را به طرز وحشینانهای کشتهاند. گفته میشود که در این فاجعه بیش از ۶۰ هزار سرباز برای فرو نشاندان جریان استقلال طلبی مردم آزربایجانشمالی شرکت کرده بود. در۲۰-ام ژانویه نیروهای سرکوبگر حتی به آمبولانسها و اکیبهایی که برای کمک به مجروح و امدادرسانی آمده بودند به زیر آتش میگرفتند. در عرض چند روز ۱۳۷ نفر کشته شد و ۷۰۰ – ۸۰۰ نفر هم زخمی شدند از این واقعه دردناک چند دهه میگذرد اما این واقعه به یک جریان ماندگار و جاویدان در تاریخ آزربایجان تبدیل شد. چرا که این جریان باعث شد آزربایجان شمالی پس از چندی بتواند به استقلال سیاسی دست یابد و این روز را به یک صفحه طلایی در تاریخ خودش تبدیل نماید.