ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: اتفاقات 3 می 1944، مصادف بود با سرکوب فرزندان شریف ملت تورک درست بعد از وفات آتاتورک عزیز که برای پاک کردن آثار وی از ذهنیت ها صورت می‌گرفت.
رویداد تلخی که در آن جوانان تورک با اتهامات تورک‌گرایی و توران‌گرایی در ساختمان «ساناساریان» بازداشت و در اتاقک‌های تابوت وار به عرض 60، عمق 40 و ارتفاع 180 سانتی‌متر محبوس و شکنجه شدند، در اذهان باقی مانده است.
در دادگاه شماره یک مدنی استانبول، به دلیل اتهامات بی پایه و اساس و ادعاهای قاضی کاظم آلوچ زمان تفهیم اتهام به مدت 65 جلسه ادامه یافت.
در پرونده «تورک‌گرایی- توران‌گرایی» آقایان: جناب آلپ‌ارسلان تورکش، استاد حسین نیهال آتسیز، رها اوغوز تورک‌قان، زکی ولیدی توگان، حسن فریت جانسئور، فتحی توتواوغلو، نورالله باریمان، زکی اؤزگور سوفواوغلو، فاضل حصارجیکلی، حسین نامیک اورکون، نئجدات سانچار، ساعیم بایراق، عیصمت راسین تومتورک، جیهات ساواش فر، مظفر ائریش، فهیمان آلتان، یوسف کادیگیل، جبار شن‌ائل، اورهان شائیک گؤک‌یای، حکمت تانی‌یو، حمزه سادی اؤزبک، جمال اوغوز اوجال، و ساعید بیلگیچ، 23 متهمی بودند که محاکمه شدند.
در دادگاهی که در تاریخ 29 مارس 1945 برگزار شد، در حالی که 13 نفر از متهمان تبرئه شدند، آقایان آلپ‌ارسلان تورکش، دکتر زکی ولیدی توگان، حسین نیهال آتسیز، رها اوغوز تورک‌قان، نورالله باریمان، جیهاد ساواش‌فر، نئجدت سانچار، دکتر فتحی توتواغلو، جبار شن‌ائل، و جمال اوغوز اوجال به حبس و تبعید به مدت دو تا ده سال محکوم شدند.
به دلیل درخواست برای تجدیدنظر؛ تصمیم دادگاه که نه تنها با قانون، اصول و اساس قانونی مغایرت داشت بلکه با اخلاق هم مغایرت داشت، آرای صادره توسط دادگاه نظامی رد شد و همه متهمان بازداشت شده آزاد شدند.
نکته برای کسانیکه درباره این رویداد و شبیه به این کنجکاو هستند: تورک‌گرایی نه یک نژادپرستی است بلکه مسئله وجدان و فرهنگ است و لاغیر.
