ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: درد غربت و رنج تورک‌های آهیسکا که توسط جوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق، از شهر آهیسکا و نواحی اطراف آن در جنوب گرجستان به آسیای مرکزی تبعید شدند، با گذشت 79 سال هنوز زنده است.
شهر آهیسکا که قدمتی هزار ساله دارد، در جنوب جمهوری گرجستان امروزی قرار دارد و پس از جنگ 1828-1829 عثمانی و روسیه به تسلط روس‌ها درآمد.
پیش از تبعید تورک‌های این منطقه توسط استالین در 14 نوامبر 1944 دقیقا 86 هزار تا 117 هزار تورک در حدود 200 روستا در 5 ناحیه بزرگ زندگی می‌کردند.
بسیاری از مردان آنان به زور به جبهه‌های جنگ جهانی دوم فرستاده شده و زنان نیز در ساخت راه‌آهن به کار گرفته شدند.
در تاریخ مذکور ارتش اتحاد جماهیر شوروی به طور همزمان وارد مناطق مختلف آهیسکا شده و با این دروغ که جنگ قریب‌الوقوع است کل جمعیت آنجا را در عرض چند ساعت سوار کامیون‌ها کرده و قول دادند که به زودی آنها را به خانه‌هایشان باز می‌گردانند.
در حالی که زنان، کودکان و سالمندان از این ظلم شوکه شده بودند، بدون اینکه لباس زمستانی و غذای کافی تهیه کنند، به سمت ایستگاه‌های قطار که واگن‌های باری در آن قرار داشتند، حرکت کردند.
تبعید اجباری آنان به آسیای میانه در یکی از سردترین زمستان‌های قرن پیش حدود یک ماه به طول انجامید و در پایان به سرزمین‌های ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان آورده و پراکنده کردند.
در جریان این تبعید حدود 17 هزار نفر جان خود را از دست داده و اجساد آنان در جاده‌ها رها شدند.
تورک‌های آهیسکا که در آسیای مرکزی پراکنده بودند، به مدت 12 سال تحت حکومت نظامی قرار گرفتند و از اسکان در شهرها منع شدند.
دولت شوروی آنان را در اردوگاه‌های کار اجباری مجبور به کار در سنگین‌ترین کارها کرد و همه آنان اعم از زنان، سالمندان و کودکان را تحت آزار و اذیت قرار داد.
هدف استالین پاکسازی منطقه دریای سیاه از وجود تورک‌ها بود.
دولت استالین دلیل تبعید آنان را «همکاری برخی از سربازان مرد با نازی‌ها در جنگ جهانی دوم» عنوان کرد، اما با فروپاشی شوروی فاش شد که این ادعا درست نبوده و هدف واقعی وی متفاوت بوده است.
با توجه به اسناد اتحاد جماهیر شوروی، مشخص شد که تبعید تورک‌های کریمه و آهیسکا به منظور پاکسازی منطقه دریای سیاه از تورک‌ها انجام شده است.
دولت‌های اتحاد جماهیر شوروی علیرغم همه تلاش‌ها، اجازه بازگشت آنان را به سرزمین‌های اجدادیشان ندادند. اما علیرغم سیاست شوروی برای دور کردن مردم از هویت خود نتوانستند مردم آهیسکا را از هویت، فرهنگ و آداب و رسوم تورکی خود بیگانه کنند.
امروزه تورک‌های آهیسکا به طور جمعی در ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان، آذربایجان، فدراسیون روسیه، اوکراین، گرجستان، ایالات متحده آمریکا و تورکیه زندگی می‌کنند.
بر اساس سوابق سرشماری موسسات و انجمن‌های رسمی 70 هزار نفر از آنان در ازبکستان، 45 هزار نفر در قرقیزستان، 85-105 هزار نفر در قزاقستان، 80 هزار تن در آذربایجان، 105 هزار نفر در فدراسیون روسیه، 8 هزار تن در اوکراین، حدود 25000 پرونده در ایالات متحده آمریکا و نزدیک به 80 هزار تورک آهیسکا در تورکیه زندگی می‌کنند.
از سوی دیگر، دولت گرجستان با وجود قانونی که در سال 2007 در مورد بازگشت تورک‌های آهیسکا به کشورشان وضع شد، هنوز گام‌های مشخصی برنداشته است.
در 26 اکتبر 2022، “کمیسیون بازگشت به وطن تورک‌های آهیسکا ” تاسیس شد که مقر آن در استانبول واقع شده است.
