آیا می‌دانید اسامی ماه‌ها در تقویم ایران ساختگی است؟

گادتب: تا پیش از به قدرت رسیدن رضاخان میرپنج توسط انگلیس در ممالک محروسه قاجار و پیش از آن سه نوع تقویم مورد استفاده قرار می‌گرفت‌.

تقویم اصلی تقویم عربی هجری قمری بود.

تقویم های فرعی که موارد استفاده ثانویه قرار می‌گرفتند عبارت بودند از تقویم هجری شمسی «جلالی» و تقویم ترکی اویغوری موسوم به «ختاوایغور».

تقویم جلالی در دوران حکومت «سلطان جلال‌الدوله ملکشاه بن آلپ ارسلان سلجوقی» تنظیم شده بود و عطف به نام وی جلالی نامیده می‌شود.

نام ماههای این تقویم عبارت بودند از:

۱-  حمل

۲- ثور

۳- جوزا

۴- سرطان

۵-  اسد

۶-  سنبله

۷-  میزان

۸- عقرب

۹-  قوس

۱۰-  جدی

۱۱-  دلو

۱۲-  حوت

این تقویم هم اکنون با همان نامها در افغانستان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین تقویم موسوم به «ختاوایغور» که تقویم ترکی ۱۲حیوانی بود مورد استفاده قرار میگرفت که هر یک از ماه‌های سال بر اساس نام یک حیوان نامیده می‌شد:

در این تقویم نام ماهها عبارت بودند از:

۱- سچقان یا کسگو (موش)

۲-اود یا سغر (گاو نر)

۳-بارس (پلنگ)

۴-توشقان (خرگوش)

۵-لو (نهنگ)

۶-ییلان (مار)

۷-یونت (اسب)

۸-قوی (گوسفند)

۹-بیجین (میمون)

۱۰-تخاقوی (مرغ)

۱۱-ایت (سگ)

۱۲- تونگوز (خوک)

در این تقویم همچنین سال‌ها به دوره های دوازده گانه تقسیم می‌شوند که نام آنها نیز به ترتیب نام ماهها بود:

 1-سیچقان ئیل (سال موش)

2-اودئیل (سال گاو)

3-بارس ئیل (سال پلنگ)

4-توشقان ئیل (سال خرگوش)

5-لوی ئیل (سال نهنگ)

6-ئیلان ئیل (سال مار)

7-یونت ئیل (سال اسب)

8-قوی ئیل (سال گوسفند)

9-پیچی ئیل (سال میمون)

10-تخاقوی ئیل (سال مرغ)

11-ایت ئیل (سال سگ)

12-تنگوزئیل (سال خوک)

در قانونی که در سال ۱۳۰۴ در زمان حکومت رضاخان میرپنج تصویب شد تقویم‌های عربی و ترکی در ایران رسماً منسوخ شدند.

در ماده دوم قانون مذکور آورده شده است:

«‌ماده دوم – ترتیب سال‌شماری ختاوایغور که در تقویم‌های سابق معمول بوده از تاریخ تصویب این قانون منسوخ خواهد بود.»

البته دوره دوازده گانه سال‌ها هنوز استفاده می‌شود ولی نه با نام اصلی ترکی، بلکه با ترجمه فارسی آن!

طبق این قانون تقویم جلالی که در زمان حکومت ترکان سلجوقی ایجاد شده بود مبنا قرار گرفت ولی با یک تحریف بزرگ!

نام ماه های اصلی تقویم جلالی حذف شده به جای آن اسامی ساختگی فارسی جایگزین شد (فروردین، اردیبهشت، …)!

این اسامی به برخی اسم‌های قبل از اسلام دوره ساسانی شبیه سازی شده بودند ولی اصالت و دقت هیچکدام از این نامها مورد اتفاق نظر نیست.

در واقع اسامی مورد استفاده فعلی در دوره پهلوی با هدف پاکسازی مظاهر تمدنی ترکی و عربی، با الهام از برخی منابع دوره ساسانی شبیه سازی و یا در واقع جعل شدند.

آراز نیوز