اراک شهر تورکان بیات

گادتب: بنیان شهر اراک به دوره قاجار و سلطنت فتحعلی شاه قاجار می‌رسد. سپهدار یوسف خان گرجی حاکم قاجاریه در منطقه بود و با اجازه از شاه قاجار سلطان آباد یا شهر اراک امروزی را تاسیس کرد.

در آن زمان در این ناحیه دو طایفه باقدرت ساکن بودند، خان‌های فراهان که در بخش فراهان کنونی ساکن بودند و خوانین بیات (خوانین کَزّاز و کرهرود ) هردو طایفه بعد از مطلع شدن از تصمیم احداث شهر جدید  سعی نمودند حکومت مرکزی را قانع کنند که شهر را در مناطق آن‌ها بنا نهد که هرکدام به دلایلی توفیق کسب نکردند. در نهایت یوسف‌خان گرجی تصمیم می‌گیرد که شهر را در محل کنونی که آخرین نقطه قلمرو فراهانی‌ها و اولین نقطه قلمرو خوانین بیات ( خوانین کزاز و کرهرود) بود بنا نهد تا از بروز اختلاف و درگیری جلوگیری شود

در واقع بخش زیادی از شهر اراک امروزی بر روی زمینهای قشلاقی تاریخی ایل تورک بیات ایجاد شده است. بخشی از ایل بیات جهت حفاظت از پایتخت صفویه که آن زمان ، قزوین بود، به دستور شاه طهماسب اول صفوی در غرب قزوین مستقر شدند اینان سپردفاعی پایتخت صفوی پایتخت بودند و چون عشایر بودند به آنها ییلاقاتی از زنجانرود تا غرب زنجان داده شد که تا بیجار در استان کردستان امروزی امتداد می یافت و قشلاقاتی که از شرق و جنوب شرق همدان شروع شده و تا اراک امروزی(کزاز و کرهرود) و اطرافش امتداد می یافت و بین آنها ییلاق و قشلاق میکردند.

از دوره صفوی به بعد چون نظام طبقاتی خاصی طراحی شد خوانین رسمی ایلات و طوایف علاوه بر تاییدیه درون ایلی و طایفه ای ، باید مورد تایید سلسله های تورک نیز می بودند.

علینقی خان بیات از تبار ایلخانان ایل بیات و آخرین خان رسمی و قانونی ایل بیات در حوزه زنجان – همدان – اراک بودکه علاوه بر داشتن مقام خانی از سرداران ناصرالدین شاه قاجارنیز بود فرزندان و نوادگان وی امروزه در شهر اراک ساکن هستند و به خاندان بزرگ بیات در اراک مشهورند.

علینقی خان بیات با بؤیوک خان بیات فرمانده قشون نظامیان ایل بیات در زنجان در عهد ناصرالدین شاه و مظفر الدین شاه قاجار نسبت عموزادگی و خویشاوندی داشتند

بویوک خان بیات پدر بزرگ مرحوم سرلشکر حسینعلی بیات زنجانی فرمانده برجسته ارتش بودند.

مرتضی قلی بیات نخست وزیر ایران نیز از فرزندان مرحوم علینقی خان بیات بود.