ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: خوزستان ایران طی روزهای اخیر با مشکل آبی بی سابقه ای روبرو بوده است که تنش های سیاسی و میدانی نسبتا گسترده ای نیز به همراه داشته است.
در تحلیل علت معلولی این واقعه، دو عامل «جغرافیایی و کنش گری انسانی» قابل بررسی می باشد
به لحاظ جغرافیایی، این استان یکی از پرآب ترین مناطق ایران می باشد، این استان در کنار بارش متوسط ۳۶۰ ملییمتری خود محل عبور دهها رودخانه کوچک و بزرگ بوده و رودخانه های عظیمی مانند کارون در این استان جریان دارند. با توجه به همجواری با کوههای زاگرس و قرار گرفتن در مسیر دست پایینی حجم عظیمی از روان آب ها و رودخانه های دایمی، این استان به لحاظ جغرافیایی «کم آب» تلقی نمی شود.
اما آنچه که باعث تبدیل این استان از منطقه «پر آب» به منطقه «بی آب» شده است کنش گری انسانی متاثر از ذهنیت ایرانشهری بوده است. در مطالعه پیدایش و بسط بحران می توان دید که دهها طرح آبرسانی عموما بزرگ، آب سرچشمه های بالادستی جریان های آبی خوزستان را مسدود کرده و به ۴ استان مرکزی کشور (قم، اصفهان، یزد و کرمان) منتقل می‌کنند، که نقش اصفهان در این تحولات بسیار چشمگیر می باشد. گفتنی است که این طرح ها هنوز هم ادامه داشته و حجم آب انتقالی به قدری بالاست که باعث خشک شدن بزرگترین رودخانه ایران شده است.
در کنار این امر، مطالعه میدانی نشان می دهد که مناطق عرب نشین خوزستان بیشترین آسیب را از بی آبی دیده اند و تنش آبی مذکور در مناطق عرب نشین ایران مستقیما متاثر از عاملیت انسانی برای آباد کردن استان های مرکزی ایران به بهای بی آبی خوزستان می باشد. شایان ذکر است که در استان اصفهان با متوسط بارش ۱۶۰ میلیمتر، سطح کشت محصولات آب بری مانند برنج رو به افزایش می باشد، امری که در کلیت جهان نمونه دیگری ندارد.
در این راستا نحوه برخورد گفتمان ایرانشهری با تنش اخیر در نوع خود جالب می باشد؛ از یک سو آنها با مترادف جلوه دادن سومدیریت با اسلام، اسلام را باعث عقب ماندگی منطقه معرفی می کنند و با استفاده از فضای سیاسی ایجاد شده پس از انتخابات اخیر و استقبال کم شور مردمی از آن، مطلب را مطالبه به مقصود کرده و در پی برداشت رانت از آن نیز می باشند. در دیدگاه آنها اسلام باعث ویرانی «پایتخت زمستانی داریوش» شده است، و این در حالی است که تنش آبی خوزستان حاصل نگاه قومیتی ایرانشهری بوده است و گفتمان اسلامی ارتباط چندانی با علیت واقعه ندارد….!
مطالعات اوراسیا-خاورمیانه
