گادتب: ناصرالدین شاه در خاطره ای از فتح هرات میگوید: “غلامحسین خان یوزباشی از هرات آمده بود و عرض کرد شهر را تسلیم قشون ظفرنمون کرده اند از توجه مرتضی علی، فتح شایانی شد و چشم دشمنان خاصه انگلیس کور شد در همین ساعت ولیعهد که به سن ۶ سال بود، جهان را بدرور گفت ما نمیدانستیم شادی کنیم یا گریه کنیم”
این همزمانی مرگ معین الدین میرزا با فتح هرات هم از آن بازیهای عجیب روزگار بود.
پان ایرانیستها و پهلوی پرستان فریاد وامصیبتا سرمیدهند که هرات و افغانستان امروز از دست رفت! در جواب باید گفت اولا که از افغانستان امروزی، فقط هرات متعلق به ممالک محروسه ایران بود و از همان زمان فتحعلیشاه جدا شده بود ناصرالدین شاه هرات را فتح کرد و جنگهای ۲/۵ ساله ایران و انگلیس آغاز شد.
از دوران فتحعلی شاه به بعد هم همواره در حال تلاش برای فتح هرات بودیم؛ عباس میرزا نایب السلطنه در همین راه بود که فوت کرد . سلطنت طلبان و ….نمیگویند که انگلیس جنوب ایران را دو بار اشغال کرد هرات را رها کردیم که بوشهر را پس بگیریم؛ همانطور که خودشان برای جدایی بحرین، جزایر سه گانه را مثال میزنند.
اين جريان جدايى هرات متاسفانه در كتابهاى تاريخ مدرسه، تحريف شده نقل شده اند و هيچ اشاره ای به جنگهاى قاجار و انگليس نشده است.
بخشهای تا پیش از پهلوی کتاب تاریخ مدارس ایران اسلامی ، ادامه همان روند دوره پهلوی میباشد. در این کتابها از جنگهای ۲۵ ساله قاجار و روس، قاجار با انگلیس بر سر هرات فقط به شکست قاجارها اشاره میکنند نه به علل آن.از فتح هرات و… هم بطور کل سخنی نیامده است.
اردم