گادتب: قدیمترین اطلاعات مستند وقف از بیجار، به اوایل قرن نهم هجری مربوط است.بر اساس کتب سلسلةالنسب صفویه، صریحالملک و زبدةالتواریخ [ کتب مربوط به دوران صفویه ] تیمور گورکانی در جریان سفر به غرب ایران به سال 804 قمری، ناحیه بیجار را با برخی مناطق آن به همراه متعلقات، از مالکان منطقه خریداری و وقف خواجهعلی نوه ی شیخصفیالدین اردبیلی نمود. (حافظ ابرو، بیتا، :753 // عمادالدین شیخ الحکمایی، 1387: 310).
به همین طریق شهر بیجار تا سال 1315 شمسی، به عنوان املاک وقفیه [ خواجه علی نوه شیخ صفی الدین اردبیلی ] به حساب آمده است. ولی با عدم مراجعه وراث شیخصفیالدین برای تعیین وضعیت وقف این منطقه، مردم در سال 1313 شمسی پس از تشکیل اداره ثبت اسناد و املاک، خواهان ثبت املاک خود گردیدند. دو سال بعد، بر اساس کمیسیونی متشکل از رؤسای ادارات بیجار و تعدادی از بزرگان شهر، اداره اوقاف از کلیه دعاوی خود نسبت به موقوفات شیخصفی¬الدین در بیجار صرفنظر کرد.
منابع محلی از رقبات وقفی بیشتری مانند آسیاب، آب و زراعت، ملک موروثی و کاروانسرا از دوره صفویه به بعد سخن گفته اند که امراء و خوانین منطقه وقف کردهاند. اما اسناد آنها در دسترس نیست و یا از بین رفته است.
منبع:
دلیری، شهربانو – منتشلو، جمشید، مقاله ” بررسی موقوفات زنان شیعی شهرستان بیجار در دوره قاجاریه”، دانشگاه آزاد مشهد، 1399