تاملی بر تحولات افغانستان و آینده این کشور

گادتب: تصمیم آمریکا مبنی بر خروج از افغانستان باعث بهت و حیرت تحلیلگران و ناظران سیاسی شده است. آمریکا با صرف صدها میلیارد دلار هزینه و به بهانه کنترل طالبان و انتقام گرفتن از این گروه بدلیل همکاری با گروه تروریستی القاعده در وقایع ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ وارد خاک این کشور شد. بدون شک مهمترین سوالی که ذهن تحلیلگران را به خود مشغول کرده است این است که با وجود اهمیت استراتژیک افغانستان به ویژه در دوره کنونی سیاست خارجی آمریکا، چرا این کشور تصمیم به خروج از افغانستان گرفت ؟

اگرچه که افغانستان کشوری محصور در خشکی میباشد اما به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک آن در سیاست خارجی آمریکا «قلب آسیا» نامیده می شود. این کشور در میان چهار قدرت هسته ای جهان یعنی چین، روسیه، پاکستان و هند قرار دارد و آمریکا با تسلط نظامی بر این کشور توانسته بود نظارت میدانی بهتری بر تحولات قاره کهن داشته باشد. آنچه که تامل برانگیز است این است که با وجود مرکزیت مهار چین در سیاست خارجی آمریکا این کشور تصمیم به خروج از افغانستانی گرفته است که مرز زمینی نیز با چین دارد !

ناگفته پیداست که خروج آمریکا از افغانستان دو پیامد عمده خواهد داشت:

الف: بی ثباتی سیاسی و جنگ داخلی احتمالی افغانستان

ب: گسترش نفوذ چین در این کشور

در نگاه اول، بازی تمام یافته به نظر می رسد اما با نگاهی عمیق تر می توان دریافت که سقوط حکومت افغانستان و تسلط طالبان بر این کشور یک فصل جدید در تاریخ سیاسی این کشور و آسیا می باشد.

با بررسی سیاست خارجی نوین آمریکا مبنی بر کنترل چین در ۲ عرصه زمینی و دریایی، ساده لوحانه است که بگوییم آمریکا تماماً از افغانستان دست کشیده و آن را به چین واگذار کرده است. تحولات نسبتا غیرقابل پیش بینی و عجولانه مبنی بر خروج خارج از نوبت آمریکا از افغانستان و به تبع آن تسلط برق آسای طالبان بر این کشور تنها سرآغاز یک مرحله جدید و در مقطع کنونی غیر شفاف می باشد.

تحلیل ما بر این است که که آمریکا با یک برنامه جدید به افغانستان جدید وارد خواهد شد؛ در مقطع کنونی آنچه که برای آمریکا لازم است یک افغانستان بی ثبات میباشد که به آسانی می تواند دستخوش تحولات شگرفی مانند جنگ داخلی شود. مرحله بعد و نوع واکنش آمریکا به تحولات افغانستان جدید در هاله ای از ابهام می باشد چرا که سیاست خارجی آمریکا نشان داده است که مرموز و غیر قابل پیش‌بینی بودن بخشی از اصول سیاست خارجی آمریکا می باشد.

می‌توان گفت که مرحله اول، یعنی سقوط حکومت مرکزی و تسلط طالبان بر افغانستان انجام گرفته است، اما مرحله دوم نیز دیر یا زود آغاز خواهد شد….