ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: اخراج تورک‌های کریمه یا سورگونلیک (تبعید) پاکسازی قومی و نسل‌کشی فرهنگی حداقل ۱۹۱۰۴۴ تورک‌های کریمه بود که در ۱۸ تا ۲۰ مه ۱۹۴۴ توسط دولت شوروی به دستور لاورنتی بریا، رئیس امنیت دولتی شوروی و پلیس مخفی، که به نیابت از جوزف استالین عمل می‌کردند انجام شد. در عرض سه روز، از قطارهای حمل گاو برای اخراج افرادی که بیشترشان زنان، کودکان، سالمندان بودند، و بیشترشان به چند هزار کیلومتر دورتر در ازبکستان شوروی فرستاده شدند، استفاده شد. تورک‌های کریمه یکی از چندین ملتی بودند که تحت تأثیر تبعید و نسل‌کشی توسط استالین در اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفتند.
نزدیک به ۸۰۰۰ نفر از تورک‌های کریمه در جریان تبعید جان باختند، در حالی که ده‌ها هزار نفر متعاقباً به دلیل شرایط سخت تبعید جان باختند. تبعید تورک‌های کریمه منجر به رها شدن ۸۰۰۰۰ خانوار و ۳۶۰۰۰۰ جریب زمین شد. کارزار شدیدی برای پاک کردن آثار باقی مانده از وجود تورک‌های کریمه پی گرفته شد. در سال ۱۹۵۶، نیکیتا خروشچف، رهبر جدید شوروی، سیاست‌های استالین، از جمله تبعید گروه‌های اتنیکی مختلف را محکوم کرد، اما، علیرغم اینکه حق بازگشت را برای اکثر مردم تبعید شده دیگر مجاز دانست، دستورالعمل منع بازگشت تورک‌های کریمه را لغو نکرد. آنها چندین دهه دیگر در تورکیستان (آسیای مرکزی) باقی ماندند تا اینکه در اواخر دهه ۱۹۸۰ در دوره پرسترویکا ۲۶۰۰۰۰ تورک کریمه به کریمه بازگشتند. تبعید آنها ۴۵ سال به طول انجامید. ممنوعیت بازگشت آنها رسماً باطل اعلام شد و شورای عالی کریمه در ۱۴ نوامبر ۱۹۸۹ اعلام کرد که این اخراج‌ها جرم بوده است.
تا سال ۲۰۰۴، تعداد کافی از تورک‌های کریمه به کریمه بازگشته بودند که ۱۲ درصد از جمعیت شبه جزیره را تشکیل می‌دادند. مقامات اتحاد جماهیر شوروی نه به بازگشت آنها کمک کردند و نه برای زمینی که از دست دادند به آنها غرامت پرداخت کردند. فدراسیون روسیه، کشور جانشین اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، جبران خسارت ارائه نکرد، به کسانی که اخراج شدند غرامت اموال از دست رفته را پرداخت نکرد، یا علیه عاملان اسکان اجباری اقدام قانونی نکرد. تبعید و تلاش‌های متعاقب آن برای همسان سازی در آسیا یک رویداد مهم در تاریخ تورک‌های کریمه بود. چندین کشور تبعید را به عنوان یک نسل‌کشی به رسمیت می‌شناسند، اگرچه برخی از گروه‌های ملی‌گرای روس همچنان به تأیید، جشن گرفتن و تجلیل از این تبعید ادامه می‌دهند.
«جامالا» خواننده تورک اهل کریمه با «ترانه ۱۹۴۴ (https://t.me/TurkUygarligi/1161)» که به وقایع سورگونلیک اشاره می‌کند در مسابقهٔ آواز یوروویژن ۲۰۱۶ به مقام اول دست یافت.
