ترس از قدرت نرم زبان تورکی که روح و روان ماست

کادتب: حتی نمایندگانی که با تدریس ادبیات زبان‌های محلی موافق بودند، درباره اینکه این درس دو واحد درسی باشد یا دو درس درون کتاب ادبیات فارسی باشد یا اینکه دو صفحه، دو پاراگراف، دو جمله، دو سطر یا دو کلمه حرف حساب باشد، با هم اختلاف دارند که در میانه‌ی این آتش و خون ۱۴۲ نفر از اساتید دانشگاه‌های آزربایجان تیر خلاص را شلیک کرده و در نامه‌ای به رئیس جمهور خواهان تدریس زبان مادری از مهد کودک تا دانشگاه شدند.

یادش بخیر، جواد طباطبایی زمانی می‌گفت که كل منابع ادبی موجود آذری را می‌توان در دو ترم در دانشگاه براي پان‌تركيست‌ها تدريس كرد. ایشان در ادامه می‌فرمودند که چون هیچ چیزی در زبان تورکی تولید نشده، توركی خواندن محروم كردن فرد از سرمايه عظيم فرهنگی است كه زبان فارسی توليد كرده يا به اين زبان منتقل شده است. زبان‌های محلی ايران، اعم از زبان‌های ايرانی و غيرايرانی، آذری يا كُردی زبان‌های فرهنگی مهمی نيستند و شاهكار زبان آذری كنونی همان حيدر بابايه سلام است و بيش از آن نمی‌توان بسطی به آن زبان داد.

فرض اول این است که چون پروژه و همه تلاش طباطبایی در عمر بی‌بارش این بود که زوال اندیشه به مفهوم عام و اندیشه سیاسی به مفهوم خاص را در ایران حلاجی کند، همین باعث زوال عقل ایشان شده تا چنین مهملاتی را درباره زبان و ادبیات تورکی بگوید. فرض دوم و فرض اصلی ما این است که ایشان از قدرت نرم زبان تورکی به خوبی آگاه بود و می‌دانست که تدریس دو کلمه حرف حساب به زبان تورکی، همه تلاش صد ساله آنها را به باد خواهد داد و دانسته سعی در تحقیر زبان تورکی کرده است.

حالا ما در کنار احترام به خواست اساتید دانشگاه‌های آزربایجان و با علم به قدرت نرم زبان تورکی به مذاکره کنندگان این موضوع می‌گوییم که مقدمتا همین دو واحد، دو درس و دو صفحه را از شما قبول می‌کنیم تا مشتری شوید. اصلا چطور است فقط همین دو شعر بو قالا داشلی قالا و جیپ جیپ جوجه‌لریم، به صورت اصولی به شاگردان مدارس تدریس شود و اگر تا پایان هشت ساله دکتر پزشکیان، بچه‌های غیر تورک نیز شیفته‌ی شعرها و آهنگهای تورکی نشدند، ما قید این خواسته را زده و گزینه‌های دریاچه اورمیه و مس سونگون را روی میز می‌گذاریم.

از یک طرف، تورکی روح و روان ماست و ما را به آرامی با خود می‌برد، از طرف دیگر آنها از تهی بودن کیسه‌ی فرهنگی خودشان و قدرت نرم زبان تورکی آگاهند و از وجود دو جمله‌ی تورکی در کتب درسی می‌ترسند ولی مجبورند دیر یا زود و یا خیلی زود با ترسشان مواجه شوند.

«ابراهیم رشیدی»