
گادتب: تصاویر ماهوارهای جدید ناسا که در تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۲۵ (۳ اسفند ۱۴۰۳) ثبت شدهاند، نشاندهنده پدیدهای نگرانکننده در اطراف دریاچه اورمیه هستند. این تصاویر نشان میدهند که سامانه بارشی گستردهای منطقه را فراگرفته است، اما ابرها بهطور محسوسی از عبور مستقیم از آسمان دریاچه امتناع میکنند. بهعبارتدیگر، درحالیکه مناطق اطراف پوشیده از ابرهای بارانزا هستند، دریاچه اورمیه و محدوده اطراف آن تحت تأثیر پدیدهای قرار گرفته که باعث کاهش بارش در این منطقه شده است.
یکی از دلایل احتمالی این پدیده، تغییرات در الگوهای جریان هوایی و افزایش پایداری جو در منطقه دریاچه اورمیه است. این وضعیت باعث میشود سامانههای بارشی هنگام نزدیک شدن به دریاچه تضعیف شده یا تغییر مسیر دهند.
همچنین با کاهش سطح آب و افزایش زمینهای خشک و نمکی در بستر دریاچه، دمای محلی افزایش یافته و این امر میتواند سبب افزایش پایداری جو و کاهش صعود ابرهای بارانزا شود. در نتیجه، رطوبت کمتری در منطقه باقی میماند و بارشها به سمت نواحی دیگر هدایت میشوند.
احتمال سوم میتواند مرتبط با سطح نمکی و خشک دریاچه است که میتواند مانند یک آینه طبیعی عمل کرده و تابش خورشیدی را منعکس کند. این مسئله باعث افزایش دمای سطحی و کاهش تمایل ابرها برای تشکیل بارندگی در این ناحیه میشود.
طبق آمار، میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه اورمیه از ۲۲۱٫۵ میلیمتر در سال آبی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ به ۱۷۷٫۲ میلیمتر در سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ کاهش یافته است. این روند کاهشی، همراه با کاهش ورودی آب از رودخانههای اطراف، باعث خشک شدن بیش از ۹۰ درصد از مساحت دریاچه در سالهای اخیر شده است.
مشاهده چنین پدیدهای در تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که اقلیم دریاچه اورمیه به مرحلهای بحرانی رسیده است. اگر این روند ادامه یابد، احتمال دارد که در سالهای آینده نهتنها بارشها کاهش یابند، بلکه سازوکارهای طبیعی تأمین رطوبت منطقه نیز دچار اختلال جدی شوند.