ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: گرچه مورخین بر اساس منابع مختلف از حدود خزر که در آذربایجان باستان جز اراضی این منطقه بود مطلع نیستند و بنابر احتیاط آن را تا نصف خزر در نظر می گیرند اما توجه به آرکولوژی و ائتنیک و ارتباط باستانی آذربایجان با تمدن”آنو” در ترکمنستان نشان می دهد سراسر حاشیه خزر جز خاک باستانی منطقه آذربایجان است.
نکته دوم :
نام پادشاه آذربایجان در قرن سوم قبل از میلاد و بر اساس منابع یونانی” آتور”بود و بر خلاف نظر شایع آتروپات نبود.
آتور.اوتو 𒌓 نام خدایگان خورشید سومری است که در اساطیر قضاوتهایش را به صورت آتش بر زمین پرتاب می کرد.
آتور(آتماق)اوت(آتش)آتیش(آتیشماق)آذر (آتر) جملگی کلمات با ساختار ترکی و به معنی آتش هستند.
(نظراتی از استرابون.آریان.پلوتارک.دیودوروس.آمیانوس)
نکته سوم :
با وجود اقوام آس، اوتی و.. احترام به نظرات مختلف جز اول نام آذربایجان از آتور/آدور آمده است.استرابون
“کلمه آتش در بین “اوسئتین ها” به صورت (اتر) تلفظ شده است. [1]
در منابع سریانی که به منابع باستانی آذربایجان از نظر زبان نزدیک می باشد آدوربایگان نام این سرزمین است. آدور و آتور جزء اول این لغت، کاملا‌ً قابل درک و فهم است و با کلمه اوتو و اوتور یکسان است.[2]
“مارکوارت” از یک متن پهلوی این کلمه را که بر سر نام آذربایجان بوده و شاهد بر مدعای فوق الذکر است چنین یاد می کند:
در جانب آذربایجان شهرستان گنجه را افراسیاب تورانی ساخت[3]
نکته چهارم:
جز دوم در عربی شدن پات به بای تبدیل نمی شود و محققین آن را بای( ثروتمند.د.ل.ت) و بیگ( بزرگ زاده) می دانند+آن پسوند مکانی
منابع :
۱-تاریخ دیرین شرق آذربایجان-از آغاز تا هخامنشیان- رضا زرگری- ستوده- 1393- ص 295
۲.ویژه نامه تاریخ منطقه اردبیل از دوران باستان وتا ظهور اسلام- منصور جدی- یاشماق ص ۳۲
۳-سنگ نگاره های مشکین شهر و قره داغ- مهندس کاظمی، دکتر رضا رضالو- یایلیق 1397-ص 22
-Schippmann, Klaus (1989). Azerbaijan: Pre-Islamic History. Encyclopedia Iranica
-Houtsma, M. Th (1993). First Encyclopaedia of Islam 1913–1936
-نگاهی نوین به تاریخ دیرین ترکهای ایران. رحمانی فر.نشر اختر.ص 38
– قوم های ایرانی پیش از آریاییان و آریائیان- دکتر فریدون عبدلی فرد. نشر هیرمند- ص ۵۰۷
-آذری یا زبان باستان آذربایجان- طاهرزاده- برگردان:محمد علی آرش فر- اطلس- 1397 ص۱۰۵
-جستارهایی از تاریخ تبریز و مدخلی بر کتاب شناسی تاریخ شهر تبریز،رضا همراز ،نشر یاران-ص73
-هیتی ها.الیور گرنی. ترجمه رقیه بهزادی.ص۲۷
نام آذربایجان آذربایجان آتروپات
دکتر رحیم آق بایراق (رحیم بقال اصغری)
