تورک‌ها و مناطق تورک‌نشین استان اصفهان را بهتر بشناسیم

کادتب: موقعیت استراتژیک اقلیم تورکان استان اصفهان برای وطن «تورک‌ائلی» اهمیت بسیار دارد و باید بصورت تخصصی در مورد آن اقلیم تحقیق و تفحص صورت گیرد.

تورکان استان اصفهان در دو منطقه زندگی می‌کنند:

1. در غرب استان اصفهان؛ که این منطقه رابط اقلیم تورک‌های مناطق جنوب ایران بخصوص یورت ایل تورک قاشقایی با مناطق تورک‌نشین شمال‌غرب کشور است. این اقلیم استراتژیک پل ارتباطی بین اقلیم تورک‌های مناطق جنوب با تورک‌های اقلیم عراق عجم و شمالغرب ایران است. شوونیسم فارس و عوامل آن سعی دارند تا به گونه‌ای نامشروع و نامحسوس با کوچ دادن مهاجران غیر تورک به مناطق تورک‌نشین استان اصفهان، بافت تورکی این منطقه را تغییر دهند. بنابراین باید پیامی جدی به شوونیسم فارس، مرکزگرایان و مهاجران جدید پر ادعا بدهیم که این سیاست و پروژه‌ی اشغال مناطق تورک هیچ تأثیری بر ادعای تورکان بر این اقلیم نخواهد داشت.

2. در خود شهر اصفهان؛ تورکان شهر اصفهان دو گروه هستند. دسته اول تورک‌هایی از اتحادیه قیزیلباش‌لار هستند که در زمان صفویه از مناطق شمال‌غربی و آذربایجان به اصفهان آمده‌اند و دوم طوایفی از ایل تورک قاشقایی هستند که از قدیم در این شهر ساکن بودند و اکنون هم هستند. بسیاری از تورک‌های اتحادیه قیزیلباش در بافت فارسی شهر اصفهان حل و آسیمیله شده‌اند، اما خوشبختانه مردمان ایل تورک قاشقایی اصالت تورکی خود را حفظ کرده‌است.

تمام آثار تمدن شهر اصفهان توسط صنعتگران تورک ساخته شده و جزئی از هنر و معماری تاریخی تورک به شمار می‌رود؛ مانند مسجد جامع اصفهان که توسط تورک‌ها در دوره‌ی دولت تورک سلجوقی و بازار اصفهان، خیابان هنری چهارباغ، میدان نقش جهان و تمام پلهای قدیمی اصفهان که در دوره‌ی دولت تورک صفویه ساخته شده‌اند. تمام صنعتگران بازار اصفهان تورک هستند که متأسفانه بسیاری از آنها در جامعه فارسی اصفهان حل و آسیمیله شده‌اند.

شهرهای تورک‌نشین و اقلیم تورک در استان اصفهان از لحاظ موقعیت راهبردی بسیار با اهمیت هستند و باید آنجا را با چنگ و دندان حفظ کنیم زیرا از طریق این اقلیم، سرزمین تورک‌های مناطق جنوبی ایران و اقلیم ایل تورک قاشقایی به اقلیم تورک عراق عجم، آذربایجان و کل مناطق تورک‌نشین شمال‌غرب و شمال‌شرق متصل می‌شود.

شهرستانهای فریدن، جوشقان (جوشقون)، گلپایگان (گؤل‌په‌گن)، خوانسار، فریدون شهر، لنجان، قمشه، دهاقان، چادگان سمیرم، با اکثریت قاطع تورک‌نشین هستند (اقلیتهای اتنیکی هم آنجا هستند که هیچکدام فارس نیستند). شهرستانهای کاشان، آران بیدگل، فلاورجان (پل وئردی خان)، مبارکه، نجف آباد، هم جمعیت کثیری تورک دارند.

در ضمن اکثر روستاهای غرب استان اصفهان نیز تورک‌نشین هستند که بخاطر زیاد بودن تعدادشان فقط بذکر اسامی شهرهای مرکزی بسنده شده است.

تهیه و تنظیم از: آرسلان قاشقایی

بازبینی و بازنویسی: سولماز شاهسون