گادتب: وقتی صحبت از حاکمیت یک ساله آزربایجان به دست خود، به رهبری سید جعفر پیشه وری بین سال ١٣٢۴ تا ١٣٢۵ می شود، هر فرد منصف و خارج از تعصبات، اگر کلاه خودرا قاضی کرده به قضاوت نشیند، کارهای انجام شده اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و دیگر اصلاحات انجام شده در طول این یک سال را با هر معیار و مقیاسی بسنجد دچار تحسین و شگفتی باور نکردنی می شود!
«ریچارد کاتم» مامور «سازمان سیا»، استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «ناسیونالیسم در ایران» می گوید:
«کاری که فرقه در یک سال در تبریز کرد بیش از کارهایی بود که رضاشاه در طول بیست سال انجام داد»*
شمردن همه کارهای مثبتی که در این یک سال در آزربایجان صورت گرفت خارج از محدوده این نوشته است، تنها اشاره به رسمی کردن و استفاده از زبان تورکی آزربایجانی در تمام ادارات، محاکمات، مکاتبات، مطبوعات و تدریس آن در همه مدارس آزربایجان و دانشگاه تبریز و انجام کلیه مقدمات و تهیه آنهمه نیازمندیها و تالیف و چاپ کتابهای درسی آنهم فقط در مدت چند ماه، سرعت و عظمت فوق العاده کار را نشان میدهد!
آنهم در شرایطی که هر روز از طرف حاکمیت قدار پهلوی و دار و دسته مزدورش چه در خود آذربایجان و چه از طرف تهران مردم آزربایجان مورد تهدید و ارعاب قرار میگرفتند.
ملت آزربایجان در پاییز سال ١٣٢۵ مورد قتل عام و کشت و کشتار دژخیمان پهلوی و مرکزگرایان قرار گرفت که هنوز هم صاحبان چنین تفکر وحشیانه و راسیستی قتل عام آزربایجان را «روز نجات آزربایجان! » می نامند!
از آنچه در طول یک سال در آذربایجان اتفاق افتاد باید درسها آموخت با همه موفقیتها و ناکامی هایش…!