گادتب: پس از اینکه واشنگتن آنکارا را در سال 2019 به دلیل خرید سامانه دفاع موشکی S-400 روسیه، آنکارا را از برنامه جتهای جنگنده مشترک F-35 کنار گذاشت، ایالاتمتحده پیشنهادهای مختلفی به ترکیه ارائه کرد.
بر اساس گزارشهای اخیر در رسانههای یونانی، در ماه ژوئیه یک مقام ارشد آمریکایی پیشنهاد انتقال سامانه روسیه به بخش تحت کنترل آمریکا در پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه را داد.
اگر آنکارا بپذیرد، این اقدام تضمین میکند که S-400 در هنگام پرواز F-35 توسط نیروی هوایی ترکیه فعال نمیشود و از فعالیتهای احتمالی جاسوسی سامانه راداری ساخت روسیه علیه این جتها جلوگیری میکند.
از زمان انتشار این خبر برخی مقامات ترکیه وجود چنین پیشنهادی را تکذیب کردند.
آکیف چاغاتای قلیچ، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور رجب طیب اردوغان، هفته گذشته به CNNTurk گفت که دیدگاه آنکارا در مورد S-400 یا F-35 تغییر نکرده است.
با اینحال، این واقعیت را تغییر نمیدهد که هر دو طرف بهبحث در مورد این موضوع ادامه میدهند و واشنگتن بیشاز حد مایل است که فضا را برای فروش F-35 به آنکارا باز کند.
واشنگتن مشتاق فروش F-35 بر سر طیفی از مسائل است
زمانی که آمریکا چند سال پیش ترکیه را از برنامه F-35 حذف کرد، موضوع اصلی خرید S-400 بود.
صنعت دفاعی آمریکا، به ویژه لاکهید مارتین، نگران این بود که رادار S-400 میتواند توسط تکنسینهای روسی برای نفوذ به سیستمهای F-35 از طریق یک درب پشتی که میتواند در طول یک بازرسی معمولی یا ارتقاء نصب شود، استفاده کند.
درحالی که آنکارا استدلال میکرد که میتواند از نرمافزار خود استفاده کند و حتی به پرواز F-35های اسرائیلی که بر فراز سوریه، جایی که S-400های روسی سالها پیش در آنجا نصب شده بودند، اشاره کرد، این پیشنهاد پذیرفته نشد.
آمریکایی ها استدلال کردند که F-35های ترکیه به عنوان یک هواپیمای جنگی دوستانه برای S-400های ترکیه ثبت میشوند و برخی از کدهای آنها را در اختیار سامانه قرار میدهند.
وضعیت پس از قانون مجوز دفاع ملی در سال 2021 پیچیدهتر شد، که تصریح کرد در صورت لغو تحریمها، ترکیه S-400 را از خاک ترکیه خارج میکند، پیشنهادی که رسیدگی به این موضوع را برای هردو طرف دشوار میکرد.
برخی از افراد مطلع گفتند که در اوایل سال جاری، مقامات آمریکایی موضع خود را در مورد فروش F-35 پس از تایید آنکارا با عضویت سوئد در ناتو در ازای یک معامله بزرگ خرید F-16 تغییر دادند.
همانند پیشنهاد F-16 در سال 2022، آمریکاییها به تُرکها نزدیک شدند و پیشنهاد کردند راههایی را برای فروش هواپیماهای نسل پنجم بررسی کنند.
افراد آگاه بر این باورند که واشنگتن نگران تواناییهای دفاع هوایی میان مدت آنکارا است زیرا جنگ بین روسیه و اوکراین همچنان در خطر سرایت به منطقه است و ایالاتمتحده خود را برای رقابت طولانی مدت و حتی درگیری با چین آماده میکند. .
یک منبع به میدل ایست آی گفت: ترکیه جناح جنوبی ناتو را تشکیل میدهد و ناوگان F-16 پیری دارد که نمیتواند با جنگندههای نسل پنجم شرق رقابت کند.
حتی هواپیماهای یونانی رافال نیز از نظر فنی پیشرفتهتر از آخرین مدل F-16 Viper هستند.
تنش اخیر بین ایران و اسرائیل نشانه دیگری از این است که ترکیه با قدرت نظامی قوی خود جزیره ثبات است.
بهگفته ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، اگرچه سیاستهای آنکارا در منطقه اغلب با اسرائیل در تضاد است، اما آینده اروپا تا حد زیادی به ترکیه بستگی دارد.
بسیاری از مقامات آنکارا میگویند درحالیکه برخی از مقامات صنایع دفاعی با خرید F-35 مخالف هستند، استدلال میکنند که آنکارا پروژه نسل پنجم جنگنده کاآن خود را دارد و برنامههایی برای یک جت جنگنده رادارگریز بدونسرنشین، وزارت دفاع و هوانیروز دارد. اما ارتش هنوز به این سیستم علاقهمند هست.
اما راهحل همچنان پیچیده است.
بر اساس اطلاعاتی که دو نفر مطلع به MEE دادهاند، سناتور آمریکایی جین شاهین، یکیاز متحدان نزدیک دولت بایدن، اوایل تابستان امسال پیشنویس قانون مجوز دفاع ملی را ارائه کرد که آنکارا باید S-400 را “غیرفعال” نگه دارد. او سعی کرد مقالهای را اضافه کند که میتواند راه را برای لغو تحریمها علیه ترکیه هموار کند.
با اینحال، عدم گنجاندن ماده مورد بحث در پیشنویسهای اولیه نشان میدهد که ممکن است در داخل سنا مخالفتهایی وجود داشته باشد.
یک منبع در واشنگتن گفت آنکارا مایل است به بازرسیهای برنامهریزی شده آمریکا اجازه دهد تا ثابت کند S-400ها غیرفعال بوده و در نزدیکی F-35 مستقر نشدهاند.
اما مشخص نیست که آیا این برای متقاعد کردن سناتورها کافی است یا خیر.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالاتمتحده، بازرسی مشابهی را در سال 2020 پیشنهاد کرد، اما دولت ترکیه بلافاصله آنرا رد کرد.
تغییر عقیده در مورد این موضوع نشان میدهد که آنکارا شروع به تجدیدنظر در این موضوع کرده است.
هاکان فیدان، وزیر امور خارجه، این واقعیت را رد نکرد که هر دو طرف درحال کار بر روی “روشهای راهحل” برای پایان دادن به بحران S-400 هستند، اما از توضیح گزینهها خودداری کرد.