خوجالی سوی قیریمینین تانینما ضرورتی

ایران دؤولتی گویا اسلام اؤلکه سی کیمی، موسلمان حیمایه داری اولدوغونو ایدعا ائتسه ده، مین بیر دونا گیره رک، موسلمان آذربایجانلیلارین سون یوزایللیکلرده ائرمنیلر طرفیندن سوی قیریما اوغراماسینا ساختا دلیللر و ثبوتلار آختارماقدا دریدن قابیقدان چیخیب، ائرمنی خریستیانلارینین آذربایجانلیلارا قارشی تؤره تدییی سوی قیریما برائت قازاندیرماغا جهد گؤستریر.

دیگر طرفدن ایران دؤولتی طرفیندن موسلمان و تورکلره قارشی یؤنه لمیش ساختا ائرمنی سوی قیریمی ایله باغلی، ایران اهالیسینین 2-3 فائیزیندن ده آز اولان ائرمنیلرین اعتیراض میتینگلرینه هر نوع شرایطین یارادیلماسی، لاکین اؤلکه اهالیسینین تخمیناً یاریسینی تشکیل ائدن آذربایجانلیلار اوچون باشینا گتیریلن فاجعه نی آنماغا، تبلیغ ائتمه یه بئله ایمکان وئریلمه مه سی بو دؤولتین ماهیتینی بئله سؤال آلتینا آپاریر.

ایندی همین فاجعه لردن بیری یعنی خوجالي فاجیعه سینین ایل دؤنومونو یاخینلاشماقدادیر. ایللر اؤنجه آذربایجانین قاراباغ بؤلگه سینده خوجالی آدلی آذربایجان شهری مؤوجود ایدی. لاکین همین شهر ۱۹۹۲-اينجی ایل فوريه آیینین ۲۵-ايندن ۲۶-سینا كئچن گئجه ائرمنی حربی بیرلشمه لرینین بیله رکدن محاصیره سی و هجومو نتیجه سینده دارماغین ائدیلمیش، اهالیسی ایسه شدتلی سوی قیریم خاراکتئری داشییان، قیرغینا اوغرادیلمیشدیر. بئله کی، ائرمنیلرین بو هجومو تکجه خوجالی شهرینی توتماق یوخ، بلکه یئر اوزوندن سیلمک، اهالیسینی ایسه تمامیله محو ائتمک، باشقا سؤزله دئسک ائتنیک تمیزله مه یولو ایله گله جده رئگیونو ائرمنیلشدیرمک مقصدی داشیمیشدیر. طبیعی کی، حادیثه لرین ۲۰-اينجی یوز ایللییین سونلاریندا دونیا اجتماعیتینین گؤزو قارشیسیندا باش وئرمه سی، ائله جه ده جانلی ثبوتلار، چکیلن فیلملر و فوتولارین مؤوجودلوغو فاکتین هر نؤو اینکارینین مومکونسوزلویونو ساغلامیشدی.

دونیانین بو حیسه سینده سوی قیریم فاکتینین باش وئرمه سینی، حادیثه لرین گئدیشاتی و سونوجو دا آچیق شکیلده گؤسترمکده دیر. بئله کی، ۱۹۹۲-اينجی ایل فوريه آیینین ۲۵-ايندن ۲۶-سینا كئچن گئجه ائرمنی حربی بیرلشمه لری خان كندینده یئرلشن 366- نجی روس موتوآتیجی آلایینین كؤمگی ایله آذربایجانین خوجالی شهرینی هر طرفدن موحاصیره یه آلیب، اهالینین چیخماسینا ایمکان وئرمه دن، آرتیلئرییادان، قراد راكت قورغولاریندان و تانكلاردان آردیجیل شکیلده آتشه توتموش، داها سونرا ۳۶۶-اينجی روس موتوآتیجی آلایینین مشایعتی ایله شهره گیره ن ائرمنی داشناقلاری، دینج ساکینلری سوی قیریما معروض قویدولار. شهر دؤیوش ماشینلاری و زره لی تئخنیكا واسطه سیله دارماداغین ائدیله رك، یئر اوزوندن سیلیندی. تكجه خوجالی شهریندن ۶۱۳ نفر شهید اولدو، ۱۷۲۵ نفر اسیر آلیندی، ۲۳۰ عائله باشچیسینی ایتیردی، ۸ عائله تمامیله محو اولدو، قتله یئتیریلنلرین ۱۰۶ نفری قادین، ۵۹ نفری اوشاق، ۸۰ نفری ایسه قوجالاردیر.

۱۸۷ نفر خوجالی ساكینی ایسه شیكست اولوب و ۱۵۰ نفرین طالعیندن خبر یوخدور. ائرمنیلر اورتا عصره خاص اولان وحشیلیکله ساغ توتدوقلاری دینج ساکینلره اولمازین شکنجه سینی وئریب، حامیله قادینلارین قارینلارینی ییرتمیش دونیایا گلمه میش اوشاقلارینا بئله رحم ائتمه میشلر. یارالیلارین دیرناقلارین چکیب، باشینین دریسینی سویموش و دیل ایله سؤیله مه سی چتین اولان غیر اینسانی حرکتلرله، ۲۰-اينجی یوزایللییین سونونون ان قورخونج سوی قیریمینی تؤرتمیشلر. لاکین بو اینسانلارین، ائرمنیلر طرفیندن بئله وحشیجه سینه محو ائدیله رک، نسیللرینین یئر اوزوندن سیلینمه سینه یالنیز بیرجه گوناهلاری وار ایدی. همین گوناه ایسه اونلارین آذربایجانلی اولماسی ایدی. نه قدر آجی و اینانیلماز اولسا دا خوجالی ساکینلری آنجاق آذربایجانلی اولدوقلارینا گؤره روسلارین حیمایه سی و ائرمنیلرین الی ایله مقصد یؤنلو و قاباقجادان دوشونولموش شکیلده محو ائدیله رک، سوی قیریما معروض قالدیلار.

لاکین دونیا اجتماعیتینین گؤزو قارشیسیندا باش وئرن همین عموم بشری فاجعه دن آرتیق ایللر كئچسه ده، هله مسئله یه سیاسی قیمت وئریلمه ییب. غرب خریستیان دونیاسینین و روسیانین خریستیان تعصبکئشلیی، ائله جه ده اؤزلرینین ایمپئریا ماراقلاری اوزوندن، همین جنایتلره گؤز یومور و حتی باش وئرمه ین اوزدن ایراق ائرمنی سوی قیریمینی تانیماغا چالیشیرلار.

بئله وضعیتده موسلمان دونیاسیندا ایسه عیبه جر و ایکی اوزلو سیاست یورودن ایران کیمی اؤلکه لر، اؤز چیرکین مقصدلری اوچون ظاهیراً اؤزونو موسلمان طرفداری گؤسترسه ده، عملده جنایتکار خریستیان ائرمنیلری هر طرفلی دستکله مکله، ادعالارینین عکسینه حرکت ائتدیکلرینی ثبوت ائدیر و بئله لیکله اؤزونون ایچ اوزونو آچیب گؤستریر. ایران دؤولتی گویا اسلام اؤلکه سی کیمی، موسلمان حیمایه داری اولدوغونو ایدعا ائتسه ده، مین بیر دونا گیره رک، موسلمان آذربایجانلیلارین سون یوزایللیکلرده ائرمنیلر طرفیندن سوی قیریما اوغراماسینا ساختا دلیللر و ثبوتلار آختارماقدا دریدن قابیقدان چیخیب، ائرمنی خریستیانلارینین آذربایجانلیلارا قارشی تؤره تدییی سوی قیریما برائت قازاندیرماغا جهد گؤستریر.

دیگر طرفدن ایران دؤولتی طرفیندن موسلمان و تورکلره قارشی یؤنه لمیش ساختا ائرمنی سوی قیریمی ایله باغلی، ایران اهالیسینین 5 فائیزیندن ده آز اولان ائرمنیلرین اعتیراض میتینگلرینه هر نوع شرایطین یارادیلماسی، لاکین اؤلکه اهالیسینین تخمیناً یاریسینی اولوشدوران موسلمان تورکلره، ائرمنیلر طرفیندن سوی قیریما اوغرادیلدیقلاری ایله باغلی، اعتیراض میتینگلرینه دیوان توتولماسی، اونلارین دینج میتینگینین وحشیجه سینه یاتیریلماسی، ایران اسلام رئسپوبلیکاسینین نه درجه ده غیر اسلامی، غیر اینسانی مؤوقعده دایانماسینی گؤسته ریر. ایران اسلام رئسپوبلیکاسینین بو یاراماز حرکتلری اسلام بایراغی آلتیندا باش وئردییی اوچون اسلام و اینسانلیغا لکه گتیرن حرکت کیمی دگرلندیریلیر.

اونوتماق لازیم دئییلدیر کی، ائرمنیلرین آذربایجانلیلارا قارشی سوی قیریم سیاستی تکجه خوجالی سوی قیریمیندان عبارت دئییل و اونونلا دا بیتمه یه جک. خوجالیدا و قاراباغین ایشغال ائدیلمیش باشقا یئرلرینده، تؤره دیلن سوی قیریم تکجه سون یوزایللیکلرده تؤره دیلن سیلسیله قیرغینلارین نؤوبتی حیصه سیدیر. ائرمنیلر بیر عصردن آرتیق بیر دؤورده فرصت یاراندیقجا آذربایجانین قوزئیینده و گونئیینده دفعه لرله توركلره قارشی ائتنیک تمیزله مه سیاستی یوروتموشلر. اونلارین همین سیاستدن و عمومیتله آذربایجانلیلارین كوتله وی سوی قیریمی نتیجه سیینده اؤز تورپاقلاریندان تمیزلنمه سیندن مقصدی، آذربایجانلیلارین محوی نتیجه سینده بوش قالان تورپاقلار حسابینا دنیزدن دنیزه بؤیوك ائرمنیستان یاراتماق اولموشدور.

ائرمنیلر همین پروسئسین معین مرحله سینده آذربایجان اراضیسینی آذربایجانلیلاردان تمیزله مكله «یاندیریلمیش تورپاق» تاكتیكاسی اساسیندا اؤز غیر انسانی ایستكلرینه چاتماغی نظرده توتموشلار. اونلار بیر عصردن آرتیق مدتده چیركین نیتلری اوغروندا بیر طرفدن آذربایجانلیلارا قارشی وحشیلیك و سوی قیریم سیاستی یئریتمیش، دیگر طرفدن ریاكارلیق ائده رك حیاسیزجاسینا اؤزلرینی یازیق و ظولمه اوغرامیش ملت كیمی گؤسترمیشلر. بو ایكی اوزلولوك و وحشیلیك بیر عصردن آرتیق بیر دؤورده سانكی اونلارین گئنلرینه نفوذ ائدیب و خصوصی ائرمنی خصلتی كیمی اؤزونو بروزه وئریر. لاکین تأسفلندیریجی مسئله اوندان عبارندیر کی، ائرمنیلر بئله ایکی اوزلولوکله حتی مسئله ده ماراغی اولمایان اینسانلاری دا اولمایان حادثه لره ایناندیرا بیلمیشلر.

دیگر طرفدن غرب دونیاسیندا مؤوجود اولان خریستیان و ائرمنی تعصب كئشلیگی، اسلام دونیاسیندا ایسه بو عموم بشری جنایتلره لاقیدلیك، ائرمنیلری داها دا اركؤیونلشدیرمیشدیر. شبهه سیز ائرمنیلرین ۲۰۰-۱۰۰ ایلدن آرتیق بیر دؤورده حیاتا كئچیردیگی بو پروسئس سونا چاتماییب و آددیم- آددیم حیاتا کئچیریلمکده دیر. اصلینده آذربایجان تورپاغی اولان و تاریخی ایروان خانلیغینین اراضیسینده قورولان ائرمنیستان رئسپوبلیکاسی، روسیانین ائله جه ده غرب دونیاسینین سیاسی ماراقلاری مقصدلری ایله سون یوز ایلده قورولموشدور. روسیا و غرب دونیاسینین، رئگیونون تورک و موسلمان میلتلری ایچه ریسنده نفوذ و باسقیسینی تأمین ائدن ائرمنیلر، استراتژیک مسئله لر اوزوندن ده خصوصی حیمایه اولونماقدادیرلار.

لاکین هم ساختا ائرمنی سوی قیریمینین تبلیغینده، هم ده آذربایجانلیلاری سوی قیریما اوغرادیب اونلارین اراضیلرینه یئیه لنمکده، روسیا و غربین، ائرمنیلره دسته یی فاجیعه لی نتیجه یه گتیریب چیخارمیشدیر. نظره آلماق لازیمدیر كی، ائرمنیلرین دنیزدن دنیزه بؤیوك ائرمنیستان خولیاسی تكجه آذربایجان تورپاقلاری ایله كیفایتلنمیر. بو گون آذربایجان بو غیر اینسانی سیاستین قوربانی اولوبسا صاباح قونشو اؤلكه لر ده بئله فاجعه لر له اوزلشه بیلر. اونوتماق لازیم دئییلدیر کی، ائرمنیلرین افشاء اولونماماسی ائله جه ده آذربایجانلیلارین سوی قیریمینین دونیا سویه سینده تانیتدیریلماماسی، فرصت یاراناركن یئنه ده آذربایجانلیلارین باكی، شاماخی، قوبا، قاراباغ، ناخچیوان، خوی، سالماس، اورمیه، خوجالی و سایر شهرلرده تؤره دیلن سوی قیریمی تكرارلانا بیلر.

ائرمنیلرین تاریخده هئچ واخت باش وئرمه ین اوزدن ایراق ائرمنی سوی قیریمینی دونیانین بیر سیرا خریستیان تعصبکئشلری تانیدیغی حالدا، آذربایجانلیلارین نه اوچون دونیا اجتماعیتینین گؤزو قارشیسیندا باش وئرن خوجالیداکی دهشتلی سوی قیریمینی تانیمامالیدیرلار؟ بئله اولدوغو حالدا آزاد و ویجدانلی اینسانلارین وجدانی و اینسانلیغی سؤال آلتینا گئتمیرمی؟

خوجالی فاجعه سی كیمی دهشتلی و عموم بشری فاجعه نین قارشیسیندا، ویجدانی اویاق هر بیر انسان، توتدوغو وظیفه سیندن، اجتماعی مؤوقعیندن آسیلی اولمایاراق، اؤز وجدانینین حكمی ایله بشریت علیهینه یؤنه لن بئله فاجعه لرین تكرارلانماماسی، حاق، عدالت، انسانلیق، صلح و امن- آمانلیق نامینه اؤز انسانی مؤوقعینی و منفی مناسیبتینی بیلدیرمه لیدیر.

عینی زاماندا غربین دینی تعصب كئشلیك زمینینده، جنایتكار ائرمنیلری دستكله مه سی، اؤزلرینی اسلام دونیاسینین حمایه چیسی حساب ائدن اؤلكه لری دوشوندورمه لیدیر. تكجه اسلام و موسلمانلیق نامینه یوخ، عینی زاماندا حاق، عدالت و انسانلیق نامینه همین اؤلكه لرین، موسلمان آذربایجان خالقینا قارشی تطبیق ائدیلمیش سوی قیریم سیاستینه و خوجالی فاجعه سینه دوزگون سیاسی قیمت وئرمه یی اؤز قارشیلارینا مقصد قویمالیدیرلار.

 

حسن صفري

از وبلاگ مؤلف