ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: برای اولین بار فوتبال را یک سلماسی الاصل متولد تبریز از عثمانی به ایران ارمغان آورد. حسین صدقیانی معروف به حسین افندی (۱۰ دی ۱۲۸۱ در تبریز – ۱۰ آذر ۱۳۶۱ تهران) فرزند تاجر آزادیخواه سلماسی ساکن تبریز یعنی حاج رسول صدقیانی از رهبران انجمن غیبی تبریز، مغز سیاسی انقلاب مشروطیت آذربایجان، می باشد.
حاجی رسول با خانواده به دنبال اشغال آذربایجان توسط روسها در سالهای بعد ۱۲۹۰ شمسی در استانبول ساکن شد. حسین صدقیانی موقعیکه در عثمانی ساکن بود بازی فوتبال را از کلوپ فنر باغچا استانبول اخذ و به تبریز آورد . گفتنی است این کلوپ در سال ۱۹۰۷ توسط نوری زاده ضیاء ( son Gulen) در خانه نجیب بی در منطقه moda در استانبول تاسیس شد . فنر باغچا در سال ۱۹۰۸ به ثبت رسمی در آمد در سال ۱۹۰۹ رنگهای زرد و لاجورد را انتخاب و به لیگ فوتبال استانبول وارد شد در سال ۱۲ – ۱۹۱۱ بدون باخت به قهرمانی عثمانی نائل شد و در سال ۱۹۲۳ با شکست دادن تیم فوتبال نیروهای متفقین، مردم شهر اشغال شده استانبول را شادمان کرد.
حسین صدقیانی تا ۱۸ سالگی در استانبول بود و ۳ فصل در فنرباغچه ترکیه بازی کرد. او در سال ۱۲۹۹ شمسی و در ۲۶ سالگی برای تحصیلات به دانشگاه تراویل چارلری اتریش وارد شد. در آن زمان او به باشگاه مارچین مونسئو بلژیک پیوست. در سال ۱۳۰۴ به ایران آمد، برای ادامه زندگی مشهد را انتخاب کرد و عضو کلوب فردوسی شد که یکی از قدیمی‌ترین باشگاههای ورزشی کشور بود. آوازه مردی که فوتبال را با کفش ورزشی انجام می‌داد در ایران پیچید. تا آن زمان بازیکن فوتبال‌های ایرانی با گیوه بازی می‌کردند، صدقیانی به تیم منتخب تهران دعوت شد.
همان تیمی که با سرپرستی میرمهدی خان ورزنده در سال ۱۳۰۵ به باکو پایتخت جمهوری آذربایجان رفت. تیم ایران با تحمل شکست از باکو برگشت و صدقیانی ۲۴ ساله بار دیگر عزم سفر کرد و این بار به بلژیک رفت. او در بلژیک عضویت باشگاه شارل¬روا را پذیرفت. ده سال بازی در بلژیک، زندگی و نگرش افندی را به فوتبال عوض کرد. در سال ۱۹۳۲ عنوان آقای گلی مسابقات بلژیک را به خود اختصاص داد .
وی در حضور آلبرت اول پادشاه بلژیک و ۶۰ هزار تماشاگر در بازی فینال، سه گل به تیم بروکسل زد و تیم رویال – شارل روآ اسپورتنیگ کلوب را به قهرمانی باشگاههای بلژیک رساند. در سال ۱۳۱۵ شمسی در سن ۳۳ سالگی تماشاگر بازی المپیک ۱۹۳۶ برلین با حضور هیتلر و جسی اوونس بود . سپس به ایران برگشت هنوز با همان لهجه ترکی صحبت می‌کرد و نشان می‌داد که سال‌ها زندگی در اتریش و بلژیک تأثیری بر فرهنگ آذربایجانیش نگذاشته است.
او در ایران عضو تیم توفان و همبازی اکبر حیدری معروف شد. یک سال بازی کرد و در سال ۱۳۱۶، به انجمن تازه تأسیس تربیت بدنی و پیشاهنگی رفت. او در این انجمن مسوولیت اداره تیم‌های فوتبال را برعهده گرفت. وقتی تیم ملی در شهریور ۱۳۲۰ به کابل رفت و با تیم ملی افغانستان بازی کرد، حسین صدقیانی را به عنوان سرمربی در کنارش داشت. تا سال ۱۳۲۹ همواره مرد اول و تصمیم گیرنده امور فوتبال بود.
سال ۱۳۵۱، با آمدن کامبیز آتابای به فوتبال ایران، زمینه بازگشت دوباره حسین صدقیانی به تیم ملی فراهم آمد و حسین صدقیانی ۷۰ ساله با عنوان سرپرست به جایی بازگشت که ۴۶ سال قبل برایش بازی کرده بود. آخرین میدان حضورش جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین در سال ۱۳۵۷ بود. پنج سال بعد در ۸۰ سالگی و در ۱۰ آذرماه سال ۱۳۶۱ درگذشت.
