ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: با شروع سلطنت رضاشاه، در مجلس پنجم موج تغییرات فرهنگی به نفع باستانگرایی آریایی و با هدایت زرتشتیانی نظیر ارباب کیخسرو شروع شد. اصولا از سالیان قبل ارادت رضاشاه به زرتشتیان محرز بود؛ «ارادت خاص شاه به زرتشتیان به حدی بود که می¬گفت شما همیشه در پناه من هستید. اگر کوچکترین ناراحتی به شما رسید تلگراف به خود من بزنید فوری از شما رفع زحمت می شود. او به فرماندهان نظامی سفارش می¬کرد تعداد بیشتری از زرتشتیان را استخدام کنند.» (فلاح‌زاده، 1390). تغییر اسامی ماه¬ها از عربی به فارسی، حذف اسامی ترکی سال¬ها، اختصاص بودجه¬ای برای ساخت مقبره فردوسی از این نمونه می¬باشد. از همان آغاز سلطنت، رضاشاه در صدد احیای مقبره فردوسی بود. بنابراین، در سال 1305 کریم طاهرزاد بهزاد از مهندسین آذربایجانی اهل تبریز طرحی برای مقبره فردوسی آماده کرد که در مهر سال 1308 به تصویب رسید. چند ماهی پس از شروع کار بر اساس طرح طاهرزاده بهزاد براساس گزارش تقی‌زاده والی خراسان مبنی بر نامناسب بودن ساختمان، کار را از او گرفتند تا اینکه چند سال بعد بالاخره دوباره وی را فراخوانده و همزمان با کنگره هزاره فردوسی در مهر 1313 مقبره به پایان رسید (مختاری اصفهانی، 1394). برخی بر این گمان بودند که رژیم سعی دارد یک رقیب زیارتگاهی برای حرم امام رضا که چندان فاصله¬ای از طوس نداشت بتراشد (آبراهامیان، 1390).
تلاش¬های ملیون فارس نیز برای تغییر حکومت از ترکان قاجاریه و تغییرات فرهنگی از فاز ترکی به فاز آریایی به شدت ادامه داشت. روزنامه¬ها و مجلات مختلف تهران هم سعی در معرفی ایران باستان با تم آریایی داشتند. مجله ایرانشهر از مجموعه 263 مقاله خود از سال 1301 الی 1306، 30 مقاله را به ستایش ایران پیش از اسلام اختصاص داد (آصفی رامهرمزی، 1383). مجله فرنگستان به مدیریت مشفق کاظمی که در برلین انتشار می‌یافت در 70 مقاله خود از سال 1303 الی 1305 سه مقاله به زبان باستان آذربایجان (آصفی رامهرمزی، 1383)، که به زعم ملیون فارسی غیرترکی، بود قلمفرسایی کرد. ماهنامه آینده به مدیریت محمود افشار هم بر کوس ضد ترکی می¬کوبید و بنیاد یک دولت مرکزگرای با منش و روش ملی‌گرایانه فارسی را می¬ستود (آصفی رامهرمزی، 1383). تمام ناظران براین عقیده هستند که در دوره رضاشاه فارسی¬گرایی و باستان¬گرایی در ایران گسترش یافت (آصفی رامهرمزی، 1383).
