ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: برخلاف آنچه كه امروزه شايع شده مادها نه يك قبيله منفرد بودند كه در آذربايجان ساكن شده اند و نه به رغم عقيدة شايع داير بر اين كه منابع مربوط به تاريخ ماد فوق‌العاده ناچيز است ، منابع آشوري از قرن نهم تا هفتم ق.م نه تنها براي احياي تاريخ آذربايجان كافي است بلكه جزئيات مهمي از آن دوران را نيز روشن مي سازد. ( دیاکونوف، تاریخ ماد، ص139)
با تغيير و تحولات در اوضاع سياسي آنروزگار آذربايجان، هفت قبيلة آذربايجان باستان كه قبلاً جزو اتحاديه ماننا و اورارتو و ساكايي بودند اتحاديه اي تشكيل دادند که بعدها يونانيان باستان آنها را ميد يا آنچه ما ماد مي دانيم ناميدند.اين قبايل را هرودوت چنين نام مي برد:
1 – بوآساي Bousai 2 – پارئلاكئنوي Parela Kenoi 3 – آستروخات Stroukhotes 4 – مغ Magai 5 – بوديو Boudioi 6 – آريزانتو Ariazantoi 7 – ماد Mid
امروزه معاني تمام هفت قبيله ماد در زبان تركي اشتقاق يابي شده است.( برای اطلاع بیشتر، ر.ج، ایران تورکلرینین اسکی تاریخی، دکتر ذهتابی)
مغ نام قبيله اي بود كه در عين حال مقام روحاني داشتند ( دیاکونوف، تاریخ ماد، ص480 )كه بعد از توسعة نفوذ زرتشتي آلزاماً به آن دين گرويده تبليغ و اصلاح تعاليم آن را در اعصار خود گرفته و به تدريج موفق به تشكيل طبقه روحاني متنفذ شده و كار انحصار طلبيشان به جايي رسيد كه واژه مغ با موبه زرتشتي مترادف گرديد(رئیس نیا، رحیم، آذربایجان در سیر تاریخ ایران ، ص778). عموم مردمان مغان مقدس را احترام مي كردند ، امور عامة خلق بر طبق نصايح و موافق صلاحديد مغان ترتيب و تمثيت مي گرفت و مخصوصاً در دعاوي اشخاص دقت مي كردند و با نهايت مواظبت ، جريان وقايع را مد نظر گرفته فتوي مي دادند و ظاهراً هيچ چيزي را مردمان درست و قانوني نمي دانستند مگر آنكه به تصديق مغي رسيده باشد و عمده ترين اموري كه مغان به آنها مي پرداختند غير از اجراي مراسم ديني عبارت بود از قضاوت و ثبت ولادت افراد ، اخترشناسي و پيشگويي و تعبير خواب و وعظ ، ام.ري از اين قبيل و عشريه و صدقات و جرايم ديني و نيز املاك. شامان ها يا قام ها كه به نامهاي مختلف اوزان ، باخشي/باخسي/باقسي/بخشي آمده كاري جز كارهاي فوق انجام نمي دادند.
مطالعة نامهاي شهرها و ولايات ماد نشان مي دهد كه آنان آريايي نيستند(بارتولد، جغرافیای تاریخ ایران باستان، ص145).
