زبان و گویش تهران قدیم

به استناد منابع تاریخی، مردم ری و تهران قدیم، غالباً به زبان تورکی آزربایجانی (اوغوزی) سخن میگفتند، و نوع گویش آن، گویشی است که در شهرهای اطراف تهران و تورکهای قزوین ، همدان ، ساوه ، اراک ، قم و شهریار و دماوند و تورکان غرب استان سمنان و… بدان سخن می گویند.

البته مردمانی به زبان تورکی خلجی نزدیک به زبان تورکی اُغوزی نیز در آن ساکن بوده اند و در کنار تورکان، اقلیتهایی چون تاجیک و… نیز میزیستند.

پس از اینکه اولین شاه سلسله  قاجار تصمیم گرفت ناحیه ای در شمال شهرری (تهران امروزی) را بعنوان پایتخت خود برگزیند.  زبان مردم نیز زبان بومی و حکومتی باقی ماند تا اینکه تغییر زبان اصیل مردم تهران از تورکی به فارسی دری، از زمان فتحعلیشاه قاجار و در دربار وی اتفاق افتاد و از دوره پهلوی ها، این زبان و گویش (فارسی دری) فراگیر شد و از آن موقع تا به امروز، این موضوع پنهان نگه داشته شده است؛ بطوریکه امروز اغلب مردم تهران چیزی از این مسئله نمیدانند.

از دیگر آثار و منابع مکتوبی که تورک بودن تهران تا دوره پهلوی را به اثبات میرساند، “تحقیقات دکتر م.پناهیان است

که بر اساس ده جلد ‘فرهنگ جغرافیای ایران’ از انتشارات ستاد ارتش، سال1328-31مجموعه ای در چهار جلد به نام فرهنگ جغرافیای ملی تورکان ایران زمین همراه یک جلد حاوی نقشه ، فراهم آورده و در سال1351در خارج از کشور به چاپ رسانیده است که از وجود حداقل 209 روستای تورک در تهران و اطراف آن خبر داده است.

با این اوصاف میتوان گفت که تمامی یا اغلب روستاهای تهران تورک بوده اند، لازم به یادآوری است که فرهنگ و اصالت هر منطقه را باید در روستاهای قدیمی آن منطقه جستجو کرد چون با ادغام روستاها شهرهای بزرگ تشکیل میشود.

از کانال تلگرامی تورک ارتشی