ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: شونقار یا شیردال نماد اسطوره‌ای و مشترک اتنیک ها در ایران است، که مجسمه‌ی آن توسط مرتضی پروین جدا هنرمند حوزه‌ی تجسمی و فعال مدنی آذربایجانی محبوس در زندان اوین ساخته شده است.
شیردال موجودی افسانه‌ای با تن شیر و سر دال «عقاب» و گوش اسب است.
تندیس هایی به شکل شیردال در معماری کاربرد بسیاری دارند. و سلاطین سومریان و خراسان احترام خاصی برای آن ها قائل بوده‌اند.
مرتضی پروین جدا تندیس شیردال را با کمترین امکانات و مواد اولیه‌ای که به سختی تهیه می شوند، با متُدی متفاوت یا حتی آوانگارد و بدون سر در زندان اوین ساخته است. پیام و مفهوم تندیس شیردال بی سر، جامعه‌ی بدون سر است که فروپاشی و تزلزل حکومت ها را رقم می زند. اگر به حقوق ائتنیک ها و دیگر ملل ساکن در ایران توجه نشود و ظلم و ستم مضاعف شیوه‌ی زمامداری حکومتها باشد، فروپاشی آن جامعه حتمی است.
این مجسمه در ابعاد:
طول ۶۰ سانتیمتر، عرض۳۰ سانتیمتر و ارتفاع ۴۰ سانتیمتر که با ترکیب مواد در سبک «اکسپریمنتال» نوگرایی بدون سر طراحی و ساخته شده است.
در مراسم رونمایی در آذر ماه ۱۴۰۳ که حدود ۲۲ نفر از زندانیان سیاسی، مدنی، فرهنگی و عقیدتی مهمان و مخاطب شیردال بودند.
لازم به ذکر است این مجسمه که در زندان اوین طراحی و ساخته شده است، مسئولین زندان به دلایل امنیتی مانع از انتقال آن به بیرون از زندان شده اند. و تصویری از این تندیس طراحی شده موجود نمی باشد.
در ادامه‌ی این گزارش به بحث و نقد پیرامون این اثر توسط ۲۲ نفر از زندانیان عقیدتی سیاسی در زندان اوین پرداخته ایم. که در ذیل جملات و گفتگوهای آنها عینا آورده شده است.
در ابتدای مراسم هنرمند «مرتضی پروین» پیام شیردال را فروپاشی خواند. شیردال بی سر نماد جامعه بی سر است که به سوی فروپاشی می رود؛ تمامی اتنیک های ایران اسطوره‌ای با این نماد دارند و اگر ایرانیان حقوق دموکراتیک اتنیک ها را به رسمیت نشناسند دیگر چیزی به نام ایران باقی نخواهد ماند این هشداری است که شونقار بی سر در اینجا به همه می دهد.
یکی از مخاطبان ضمن تقدیر از هنرمند زندانی گفت: از فعالیت های هنری مرتضی پروین در بیرون از زندان شنیده‌ام و اینکه علاوه بر بیرون در داخل زندان نیز مبارزه و هنرش را ادامه می دهد، با ارزش و مهم است. وی ادامه داد: در خاورمیانه برد برد امکان پذیر است برد باخت امکان پذیر نیست، اروپا و آمریکا به این نتیجه رسیده اند که باید همه ببرند یا هیچ کس نمی تواند پیروز باشد «قدرت منطقه» شدن فایده‌ای ندارد. «منطقه‌ی قدرتمند فایده دارد» هر کشوری بخواهد قدرتمند شود و بر دیگران سلطه پیدا کند دچار توطئه همسایگان و دیگر کشورها می شوند و باعث تضعیف خود و دیگران می شوند.
در نهایت همان گونه که ما در سیاست خارجی باید به سمت تعامل و همگرایی با دنیا برویم لازم است همان کار «تعامل و همگرایی» را در داخل کشور و جریانهای داخلی انجام دهیم.
در پایان ضمن اشاره به مجسمه گفتند:
این شیردال بی سر از نظر من شیردال بی ذهنیت است و ما باید همه باهم به جلو برویم.
مخاطب بعدی گفت:
در هنر دو گزاره وجود دارد: «هنر برای هنر» و «هنر در خدمت جامعه» این کار مرتضی پروین در زیرشاخه‌ی هنر برای جامعه قرار دارد.
آنچه که این شیردال را مقدس کرده است همزیستی مسالمت آمیز و برابر و بدون انحصار طلبی ملت های ساکن در ایران بوده است.
اثر بی سر اثر بی ذهنیت است، نداشتن ذهنیت یعنی نداشتن برنامه؛
ما به تغییر و انقلاب ذهنی نیازمندیم. نور باید ساطع به همه جا منعکس شود.
در ادامه‌ی نقد، مخاطب دیگری افزود:
ضمن تقدیر از سازنده این اثر و میزبانی آن از آینده‌ای بهتر و شکوه در آینده گفت و آرزوی توفیق و همگرایی بیشتر تمامی جریانات سیاسی و مدنی را در ساخت این آینده کرد.
مخاطب دیگر شیردال از حقوق اتنیکی و اکنونیت کنونی سخن گفت:
از آنجا که موضوع این گردهمایی نمایش یک اثر هنری است پس از ادبیات هنر می گویم.
هنر نور و تصویر است. هر آن کس که نور و تصویر بر رویش متمرکز است بداند و متمرکز باشد که با ارداه‌ی خود می تواند این نور و تصویر را بر دیگران هم بتاباند. توقع ما این است که این نور و تصویر را بر جنبش های ملی نیز بیاندازید. اثر هنری مرتضی خوانش‌های متفاوتی ارائه می دهد و با توجه به نظریه‌ی «مرگ مولف» میشل فوکو نیازی به توضیح هنرمند نیست.
این هشداری است که همه‌ی ما آن را دریافته ایم.
در پایان ضمن اشاره به هنرمند و سازه‌اش افزود:
مرتضی و برادران پروین نه تنها برای اتنیک ها هنر ساختند بلکه برای زنان، محیط زیست، دموکراسی، آزادی، معلمین، اصناف، کارگران و… اثرات ماندگار و با ارزشی ساخته‌اند.
