ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
روز شنبه ۲۰ می ۲۰۲۳، مصادف با ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲، صدها فعال ملی مدنی آذربایجانی همراه با نمایندگانی از تورکهای قشقایی و تورکمن ها در شهر برلین گردهم آمده و در قالب تظاهراتی با عنوان «آزادلیق، عدالت، میللی حکومت» مطالباتشان را در یکی از مراکز مهم اروپا مطرح کردند.
فعالین آذربایجانی همانند میتینگ اعتراضی که در شهر بروکسل در ۵ فرودین ۱۴۰۲ برگزار کرده بودند دغدغه آن را داشته اند که در میتینگهای اعتراضی خارج از کشور، همواره شاهد مصادره‌ی حضورشان توسط رسانه‌های فارسی زبان و نادیده گرفته شدنشان از سوی نیروهای مرکزگرا بوده اند. همین دلیلی شد تا به ابتکار فعالین حرکت ملی آذربایجان سلسه میتینگهای اعتراضی از بروکسل تا برلین و احتمالا طی ماههای آینده در دیگر شهرهای مهم جهان برگزار شود ، تا مستقلانه وجود و صدایشان را به گوش جهانیان برسانند.
در کنار شعارهای همچون «قادین کیشی ال-اله، ظلمون باشین ازمه‌یه» ، «آزربایجان اوز یولونو تاپیبدی، ولایتی سلطنتی آتیبدی» و شعارهایی به زبان های آلمانی و انگلیسی، اساسی‌ترین شعاری که با نام این میتینگ نیز پیوند خورده است، «آزادلیق، عدالت، میللی حؤکومت» (آزادی، عدالت، حکومتِ ملی) می‌باشد. این شعار که در سالهای اخیر طنین اندازِ میتینگ‌ها، سکوهای میادین ورزشی و اعتراضات خیابانی در داخل و خارج از آذربایجان شده، رهگشایی بر تبعیضات اعمال شده از سوی مرکز بر ملیت‌های غیرفارس در ایران می‌باشد. جالب اینکه این شعار نه صرفا به عنوان یک شعار اعتراضی، بلکه به عنوان گفتمانی بر گستره‌ی آینده‌ی مبارزاتی تورکهای آذربایجانی در ایران از سوی غالب طیف، تشکیلات و احزاب آذربایجانی مورد پذیرش قرار گرفته است. بدین معنی که آزادی و عدالت زمانی می‌تواند در ایران به منصه‌ی ظهور برسد که ملیت‌های غیرفارس نیز در موطن خود به حق تعیین سرنوشتشان دست یابند.
در تظاهرات برلین علاوه بر به اهتزاز درآمدن پرچم ۳ رنگ ملی آذربایجان، سمبل های مبارزاتی حرکت ملی آذربایجان جنوبی و تورکان قشقایی نیز توسط افراد حاضر به نمایش گذاشته شده است.
یکی از نکات حائز اهمیت این میتینگ حضور مستقلانه‌ی نمایندگان تورکهای قشقایی با در دست داشتن پرچم مبارزاتی‌شان و طرح شعارهایی همچون «قشقایی اویاقدیر، میللتینه دایاقدیر» بود. این حضور به نوعی ظهور تورکهای قشقایی در عرصه‌ی مبارزات سیاسی نوین در ایران می‌باشد. هرچند تورکهای قشقایی در دوران حکومت پهلوی و اوایل انقلاب ۵۷ نقش موثری در مبارزات ضد استبدادی داشتند، اما پس از اعدام سران آنها همچون خسروخان قشقایی و سرکوب گسترده‌شان، تا مدت‌ها نتواستند به نام ملت تورک قشقایی در مبارزات سیاسی حضور یابند.
در پایان این میتینگ فعالین ملی آذربایجانی شریفه جعفری بعنوان مجری برنامه، صالح کامرانی، احمد امیدیزدانی، عیسی تورک‌اوغلو، محمود بیلگین، جمال مهمت‌خان‌اوغلو شهروند ترکیه، یوسف عزیزی بنی‌طرف به نمایندگی از ملت عرب الاحواز، روح‌الله مرادی دبیر حزب راه آزادی قشقایی به نمایندگی از طرف قشقایی‌ها و نیل واتسون روزنامه نگار انگلیسی به سخنرانی پرداخته و فرهاد نشاط به اجرای موسیقی ملی آذربایجانی پرداخته و سولماز فاضلیان بیانیه نهایی تظاهرات را از طرف عوامل برگزاری قرائت کرده است در این میتینگ سخنرانان علاوه بر محکومیت سرکوب و عدم احقاق حقوق تورک‌ها در ایران، خواستار حق تعیین سرنوشت ملل غیرفارس شده اند.
جناب آقای اژدر تقی زاده دبیر کل اتحادیه دمکراتیک تورک آذربایجان جنوبی و برخی اعضای این سازمان هم ایت میتینگ شرکت کردند.
