گادتب: شهر خوی تاریخی دارد به قدمت تاریخ! شهری که به اذعان ا.م. دیاکونوف قرنها پیش از میلاد مسیح هسته مرکزی ناحیه آباد سانگی-بوتو در تمدن اورارتو محسوب میگردید و به باور پژوهشگرانی همچون پتروسکی، استفان کرول و پروفسور کلایس یکی از مهمترین قلعههای اورارتویی یعنی “باسدام قالاسی” در مجاورت آن بنا شدهبود.
شهری که در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود مأمن و مأوای آزادگانی همچون “شمس تبریزی” و “پوریای ولی” و پایتخت موسمی دلیرانی همچون “شاه اسماعیل صفوی” و “عباس میرزا” بودهاست. شهری که در اشعار خاقانی “قبله دوار” و در اشعار ظهیر خونجی “زادگاه گل سرخ” نام گرفته و در نزهه القلوب حمدالله مستوفی به “ترکستان ایران” ملقب شدهاست.
شهری که به علت قرار گرفتن در مسیر شاهراههایی همچون “جاده ابریشم”، “مکّه یولو” و “ترابزون-جولفا یولو” مانند شهرهای تبریز، زنجان، اصفهان و اورمیه یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده تاریخی جهان را چون نگینی گرانبها در قلب خود جای دادهاست. بازاری که سلاطین مقتدر تورک صفوی بنیانش نهادند و نایبالسلطنه تورک قاجاری یعنی عباسمیرزای غیور در مرمت و شکوفایی آن مجاهدتها نمود! بازاری که نه فقط نشانهای است بر توانمندی بالای اقتصادی و تولیدی این شهر، بلکه در عین حال نمادی است از فرهنگ والای مردمان این سرزمین.
شهری که در دوره قاجار یکی از پرجمعیتترین شهرهای “ممالک محروسه” محسوب میگردید و این امر به خودی خود حاکی از رونق اقتصادی این شهر در دوران مزبور میباشد و البته تشکیل بازارهای تخصصی در این شهر و قرار گرفتن پنج کاروانسرا در جوار بازار تاریخی خوی گواه دیگری است بر این ادعا: بازارهایی همچون “بوغدا مئیدانی”، “دوز مئیدانی”، “مال مئیدانی” و بعدها “توخوم مئیدانی”… و راستهها و تیمچههایی همچون “فرشچی بازار”، “دوشابچی بازار”، “قیزیلچی بازار”، “بؤرکچو بازار”،”میسگر بازار”، “پیچاقچی بازار”، “پئنجرچی بازار”، “خَرَجی بازار”، “قندچی بازار”، “راستا بازار”… و کاروانسراهایی همچون “خان کروانسراسی”، “کیشمیشچیلر کروانسراسی”، “چیتچی کروانسراسی” و…
و اکنون شورای اسلامی شهر خوی و شهرداری این شهر تاریخی آذربایجان در اقدامی هویتستیزانه با نصب تابلوهایی به زبان فارسی دست به تحریف اسامی قلب تپنده تاریخ این شهر زدهاست. کاری که قبلاً با نام تاریخی “قالا قاپیسی” هم کردند ولی در نهایت در برابر اعتراضات گسترده دلسوزان این شهر مجبور به عقبنشینی شدند. امیدوارم دوستداران تاریخ و فرهنگ آذربایجان و به ویژه نویسندگان و جوانان باهویت شهرستان خوی این بار نیز در مقابل این اقدامات هویتستیزانه بایستند و اجازه ندهند هویت این شهر تاریخی آذربایجان بازیچه سیاستهای کثیف “پشت میز نشینان” قرار گیرد.