ناکارآمدی اقدامات دولت در بازسازی منازل زلزله‌زده‌ی خوی

گادتب: روز شنبه ۸ بهمن۱۴۰۱ زمین لرزه‌ا‌ی به برزگی ۵.۹ در مقیاس ریشتر شهرستان خوی را لرزاند. در این زمین لرزه ۳ نفر کشته و یک هزار ۱۰۰ زخمی و حدود نیمی از واحدهای مسکونی بیش از ۸۰ روستا و دو شهر خوی و فیرورق صدمه دید.

این آسیب‌ها بسیاری از خانه‌های شهر و روستاهای خوی را غیرقابل سکونت کرد. رئیس بنیاد مسکن استان آذربایجان غربی تا تاریخ ۱۹ بهمن ۱۴۰۱، تعداد واحدهای مسکونی آسیب دیده‌ی گزارش شده را ۲۱ هزار و ۵۰۰ واحد و موارد تایید شده‌ی این بنیاد را ۱۳ هزار و ۲۲۰ اعلام کرد که از بین آنها ۲ هزار و ۱۲۰ واحد تخریبی و ۱۱ هزار و ۱۰۰ واحد نیاز به تعمیر (از ۲۰ تا ۸۰ درصد) تشخیص داده شدند. همچنین خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) به نقل از مسئولان ذیربط اعلام کرد که در این زلزله  ۸۴ مدرسه آسیب دید و  ۲۴ مدرسه باید تخریب و بازسازی شوند.

اما سوالی که با گذشت بیش از ۴۰ روز از این زمین لرزه هنوز بی پاسخ مانده، نحوه‌ی بازسازی اماکن آسیب دیده و تسهیلاتی است که به زلزله‌زدگان اعطاء خواهد شد! گفتنی است حمایت‌هایی که توسط دولت از زلزله‌زدگان به عمل خواهد آمد، در ۳مرحله‌ی «وام، بیمه و مصالح ساختمانی» می‌باشد. در این میان ضمانت زنجیره‌ای مبنای پرداخت وام مسکن جهت بازسازی و یا نوسازی بوده و مراحل اداری اعطای آن نیز به مراتب آسان‌تر می‌باشد. اما میزان وام اعطا شده پاسخگوی ساخت یک خانه‌ی ۶۰ الی ۷۰ متری نبوده و باقی مانده‌ی هزینه‌ها را بایستی خود زلزله‌زدگان تامین نمایند. زیرا به گفته‌ی محمدصادق معتمدیان، استاندار آذربایجان غربی در تاریخ ۱۸ بهمن، میزان وام‌های اعطایی به زلزله‌زدگان بر اساس آسیب‌های جدی و یا جزئی به زلزله‌زدگان متغیر می‌باشد. چنانچه حدود ۲۱۲۰ واحد مسکونی که آسیب جدی دیدند و باید تخریب و به طور کامل بازسازی و نوسازی شوند، ۶۰ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض دریافت می‌کنند، همچنین به واحدهای روستایی ۲۵۰ میلیون تومان و واحدهای شهری ۳۰۰ میلیون تومان تسهیلات با بازپرداخت ۱۵ ساله و سود ۴ درصد پیش بینی شده است. ۱۱ هزارو ۱۰۰ واحد مسکونی که آسیب جزئی دیده بودند نیز شناسایی شده که به این واحدها ۳۰ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض و ۴۰ میلیون تومان تسهیلات ۶۰ ماهه با سود ۴ درصد پرداخت می‌شود.

معتمدیان درخصوص پرداخت تسهیلات به واحدهای دامی آسیب دیده نیز گفته است: ۵۵۰۰ واحد دامی شناسایی شده که در زلزله آسیب دیدند، به هر کدام از این واحدها ۲۰ میلیون وام بلاعوض و ۳۰ میلیون تومان تسهیلات ۶۰ ماهه با سود ۴ درصد پرداخت می‌شود.

در رابطه با بیمه نیز به گفته‌ی مجید مشعلچی، قائم مقام بیمه مرکزی در تاریخ ۱۵ بهمن، بیمه‌ی زلزله زدگان خوی توسط «صندوق حوادث طبیعی» تامین می‌شود. مشعلچی صندوق حوادث طبیعی را یک کار حاکمیتی عنوان نموده اما به گفته‌ی ایشان پول زیادی به این صندوق جهت واگذاری به خانه‌های آسیب دیده در زلزله خوی تزریق نشده است. به گفته‌ی مشعلچی «خانه‌هایی که کنتور برق داشته‌اند همراه قبض برق ماهانه مبلغ ناچیزی در حد دو هزار تومان از آنها گرفته شده است که صرف پرداخت به صندوق حوادث طبیعی شده است».

مصالح ساختمانی نیز که قرار است به زلزله‌زدگان توسط مراجع زیربط تحویل داده شود، عبارت از سیمان و میلگرد می‌باشد. هرچند مسئولان ادعا می‌کنند که تمامی میلگرد و سیمان موردنیاز جهت بازسازی و نوسازی واحدهای آسیب دیده به مردم اهدا می‌شود، اما کرایه‌ی حمل و نقل این سیمان‌ها از زلزله‌زدگان اخذ می‌شود. همچنین به دلیل حمل سیمان از کارخانه‌های استان همدان و تهران به شهرستان خوی، کرایه‌ چیزی در حدود ۶۰ درصد هزینه‌ی خود سیمان یعنی حدود ۳۰ هزار تومان می‌باشد. به عبارت دیگر هزینه‌ی حمل و نقل گرانتر از خود سیمان برای زلزله زدگان آب می‌خورد. میلگرد نیز داستان مشابهی با سیمان دارد. بدین ترتیب که خود متقاضیان ابتدا اقدام به خرید میلگرد برای ساخت منازلشان می‌نمایند، سپس دولت میلگرد را تحویل زلزله‌زدگان خواهد نمود. یعنی متقاضیان میلگرد را  به قیمت روز خریداری خواهند نمود، اما در زمان فروش به همان قیمت از آنها خریداری نخواهد شد. ضمنا میلگرد مورد استفاده در ساختمان‌ها بیشتر شماره ۸، ۱۰، ۱۴، ۱۶ می‌باشد، اما دولت فقط میلگرد شماره ۱۲ و ۱۴ متقاضیان را تامین می‌نماید که از این میان میلگردهای شماره ۱۲ کاربرد آنچنانی در ساخت و ساز ندارند.