گادتب: تفکیک جنسیتی در زبانهای انگلیسی و ایتالیایی و فرانسه و اسپانیولی و عربی و…با ضمایر و اسامی مذکر و مونث نشان می دهد زبان که از منبع فکر سرچشمه می گیرد در این جوامع، قائل به نابرابری جنسیتی بوده است.در زبان ترکی این مسئله را نداریم که یکی را (he) و آن دیگری را (she)صدا کنیم بلکه زن و شوهر، ائش(ائشیت=برابر) از لغت در هم تنیده شدن (ائشماق)و یکسان شدن آمده اند. یاریم(یاری=نصف من)هم چنین حکایتی دارد.
(۲۰۶۶)سال قبل در منابع مقدونی می بینیم در درگیری شمال آذربایجان با طایفه آلبان ها هزار زن جنگجو وجود داشته است. این جنگاوری تا سده های اخیر و جنگ چالدران کشیده شده است که شش هزار دختر رزمنده قیزیل باش در اردوی شاه اسماعیل حضور داشتند.
در ده ده قورقود می بینیم “چیچک” شوهر خود را از بین برندگان انتخاب می کند یعنی زن در انتخاب شوهر دارای اختیار انتخاب است.
سارای،بورلا،سولجان،هجر زن قوچاق نبی ،زن فداکار کوراوغلی تا زینب پاشاها و بالا زری ها و زنان مشروطیت در اینجا حماسه ها آفریده اند و حتی شاهان خانم داشته ایم خود کلمه خانم(خان+یم=خان من)نشانگر ارزش بالای اجتماعی زنان در جامعه آذربایجان بوده است.
از این رو نام خانوادگی بعضا با نام مادر درآمیخته است..نگارین اوغلو…سارایین قیزی..
شمار زیاد گورهای زنان مسلح نیز در آذربایجان باستان این امر را اثبات می کند که زنان با حفظ فضیلت ها به فنون شمشیر زنی و تیر اندازی و اسب سواری مزین بودند.
✍️دکتر رحیم آک بایراک (رحیم بقال اصغری)