گادتب: از مصطفی کمال آتاتورک، رهبر کبیر و بنیانگذار جمهوری تورکیه نه تنها به خاطر فرماندهی موفقیت آمیز نیروهای کشور در جنگ استقلال، بلکه به دلیل انجام انقلابهای بزرگ در عرصههای مختلف به عنوان یک سیاستمدار نابغه در تاریخ یاد میشود.
مصطفی کمال آتاتورک، رهبر کبیر و بنیانگذار جمهوری تورکیه که با نبوغ نظامی و سیاسیاش از تمامی نبردها و پیکارهای واقع در مسیر استقلال کشور و ملتش در زندگی ۵۷ ساله پیروز میدان خارج شد، نام خود را در صفحات تاریخ تورکیه و جهان با حروف طلایی جاودانه کرد.
آتاتورک از سوی مجلس ملت کبیر تورکیه پس از اعلام جمهوریت در ۲۳ اکتبر ۱۹۲۳ به عنوان رئیس جمهور تورکیه برگزیده شد. وی تا موقع فوت خود در دهم نوامبر ۱۹۳۸ برای چهار دوره متوالی از طریق انتخاب مجلس در این سمت ابقا شد. بلندمدتترین زمان حضور در این مقام با چهار دوره به وی تعلق دارد.
اقدام به ترور رئیس جمهور اسبق تورکیه ۱۴ ژوئن ۱۹۲۶ در شهر ازمیر نافرجام ماند و عاملان اصلی این اقدام نیز در همین شهر بازداشت شدند.
آتاتورک در این زمینه به خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: تردیدی نیست که این اقدام وقیحانه بیش از شخص بنده به جمهوری مقدس و اصول عالی آن انجام شده است. البته که جسم ناقابل من روزی به خاک تبدیل خواهد شد، اما جمهوری تورکیه تا ابد پایدار خواهند ماند.
به مصطفی کمال با مصوبه قانونی شماره ۲۵۸۷در ۲۴ نوامبر ۱۹۳۴ نام خانوادگی «آتاتورک» به معنی «جدتورکها» اعطا شد.
وی در جریان بحران اقتصادی جهانی ۱۹۲۹ برای کاهش اثرات ناشی از آن بر اقتصاد و افزایش سرعت رشد تورکیه، طرح توسعه صنعتی ۵ ساله را اعلام و آغاز کرد. هم زمان گامهای مهمی در زمینه سیاست خارجی نیز برداشته میشدند. در این دوره تورکیه با عضویت در جامعه ملل و امضای معاهدههای بالکان، سعدآباد، مونترو به یک بازیگر موثر در عرصه سیاست منطقه و جهان تبدیل شد.
مصطفی کمال آتاتورک در ساعت ۰۹:۰۵صبح دهم نوامبر ۱۹۳۸در ۵۷ سالگی در کاخ دلمه باغچه استانبول چشم از جهان فروبست.