ادتاج اتحادیه دمکراتیک ترک آذربایجان جنوبی
گادتب: الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان در آستانه سالروز ایجاد سند خودمختاری قره باغ از سوی شوروی، این سند را ملغی اعلام کرد. طبق سند جدید، مناطق مرکزی قره باغ دیگر یک مجموعه خود مختار نبوده و رسماً بخشی از جمهوری آذربایجان نامیده می شود.
پس از توافق انجام شده در تاریخ ۹ نوامبر ۲۰۲۰ میان سه کشور جمهوری آذربایجان ارمنستان و روسیه، در سایه عدم شفافیت وضعیت حقوقی قره باغ مرکزی (شهرهای خوجالی، خوجاوند، خانکندی و حومه) دو کریدور در نظر گرفته شد که یکی برای عبور و مرور آزاد میان ارامنه مرکز قره باغ و کشور ارمنستان (کریدور لاچین) و دیگری نیز عبور و مرور میان جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان و همچنین ترکیه (کریدور زنگه‌زور) در نظر گرفته شد. با وجود گذشت بیش از شش ماه از تاسیس کریدور لاچین، کریدور زنگنه زور هنوز اجرایی نشده و مقامات ارمنستان بارها اعلام کردند که تمایلی به اجرایی کردن آن ندارند.
همچنین، اخبار ضد و نقیضی درباره افزایش و کاهش ارامنه ساکن در مناطق خانکندی و حومه به گوش می‌رسید؛ به گونه ای که مطابق خبرهای ارسالی صدها خانواده ارمنی از ارمنستان به خانکندی آورده شده اند، امری که در تضاد با توافق انجام شده باشد. در این راستا اخبار مبنی بر تسلیح ارامنه و حضور نیروهای نظامی رسمی ارمنستان در درون قره باغ مرکزی نیز انتقادات فراوانی برای هیئت حاکمه جمهوری آذربایجان در بر داشته است.
در حالی که بسیاری از تحلیل گران سیاسی بر این باور بودند که عدم اجرایی شدن کریدور زنگه‌زور با اقدام متقابل به مثل جمهوری آذربایجان یعنی بسته یا محدود شدن کریدور لاچین پاسخ داده خواهد شد، رئیس جمهور آذربایجان در اقدامی غیرمنتظره و نمادگرایانه سند خودمختاری قره باغ که در دوره شوروی و مطابق با سیاست های روسی ایجاد شده بود را ابطال کرد. این اقدام به لحاظ زمانی نیز معنادار و مهم می باشد.
همچنین، طی فرمانی رییس جمهور آذربایجان تأسیس دو منطقه اقتصادی جدید را اعلام کرد که قابل تامل می‌باشند:
الف:
منطقه اقتصادی قره باغ شامل خانکندی، خوجاوند، خوجالی، ترتر، شوشا و حومه
ب:
منطقه زنگه زور شرقی که اکثر مناطق اخیرا آزاد شده در مرز زنگه زور را شامل می‌شود.
جمهوری آذربایجان این طرح را «توسعه متوازن» میان مناطق اخیرا آزاد شده و سایر مناطق نسبتا توسعه یافته تر می‌نامد.
به لحاظ نمادگرایی و معناشناسی این دو امر قابل تامل می باشند، چرا که از یک سو منطقه اقتصادی قره باغ شامل مناطق آزاد شده مانند شوشا و مناطق مورد مناقشه مانند خوجالی و خانکندی می باشد که منافع و منابع اقتصادی کل منطقه را یکپارچه کرده و روابط اقتصادی ارامنه قره باغ را به آذربایجان متصل می کند، از سوی دیگر انتخاب نام زنگه زور «شرقی» نیز معنادار می باشد چرا که هر «شرقی» یک «غرب» نیز دارد و زنگه زور «غربی» زنگه‌زور تاریخی (استان سیونیک ارمنستان) می‌باشد.
برخی از تحلیلگران مخالف و حتی همسو با پاشینیان تحولات اخیر را شکست بزرگی برای ارمنستان توصیف کرده و آن را پیش درآمدی برای گسست کامل قره باغ از ارامنه و در گام دوم چشم داشت آذربایجان به زنگه زور (استان سیونیک) نامیده‌اند.
در این راستا یکی از تحلیلگران ارمنی منتقد دولت نوشت:
“روسیه بار دیگر ارامنه را فروخت، دیر یا زود پهپادهای آذربایجان بر فراز خانکندی به پرواز درمی‌آید، در صورت پاسخ ارامنه نیز، با لشکرکشی ترکیه و پاکستان روبرو خواهیم بود”.
مطالعات اوراسیا-خاورمیانه
