پنج‌شنبه , مارس 28 2024
azfa

چرا افغانستان برای ترکیه مهم است؟

گادتب: با وجود اینکه اکثر تحلیلگران غربی در تحلیل ها سعی می کنند نقش ترکیه در منطقه را بعنوان عضو ناتو و متحد آمریکا توضیح دهند، باید گفت ترکیه بعد از کودتای نافرجام ۱۵ جولای ۲۰۱۶ دیگر مایل نیست فقط بعنوان پل میان شرق و غرب مطرح باشد بلکه می خواهد نقش بزرگتری در میان همسایگان خود از خاورمیانه گرفته تا مدیترانه و شمال آفریقا، ایفا کند. شاهد مثال اینکه حتی در مدت حضور نظامی ۲۰ ساله ترکیه بعنوان عضوی از ناتو در افغانستان، نیروهای ترکیه علیرغم میل و رغبت آمریکا در عملیات نظامی مشارکت نکردند.

بنابراین، با ظهور مجدد طالبان و خطر سقوط افغانستان، ترکیه حضور در این کشور را مثل حضور در لیبی غنیمت می شمارد. ترکیه با حضور در جنگ داخلی لیبی و با کمک به دولت موقت نخست وزیر فائز السراج، مانع از این شد که خلیفه حفتر که از پشتیبانی مصر، امارات، روسیه و فرانسه برخوردار بود لیبی را تحت کنترل خود بگیرد. پس این بار نیز آنکارا حضور در افغانستان را فرصتی می داند تا بعد از عدم موفقیت کامل در سوریه، نفوذ و قدرت خود در منطقه را بازسازی کند.

یکی از زمینه های حضور ترکیه در افغانستان، اکثریت جمعیت اهل تسنن و حضور دو اقلیت ازبک ها و ترکمن ها بعنوان جوامع ترک زبان، در این کشور هستند که این هر دو می توانند پایگاه مناسبی برای حضور ترکیه در منطقه باشند. ترکیه در این مناطق ترک نشین افغانستان شبکه های تلویزیونی، و مدرسه هم راه اندازی کرده است.

از طرفی، ترکیه مایل است “حزب جمعیت اسلامی افغانستان” که بنیانگذاران آن از جمله برهان الدین ربانی و سایرین متعلق بع قوم تاجیک بوده و در سرتاسر کشور دارای شبکه فعال هستند را با حزب اخوان المسلمین پیوند دهد. البته ناگفته پیداست که این حزب با الهام از اخوان المسلمین تاسیس شد. پس حضور در افغانستان می تواند این امر را محقق کند.

از همه مهمتر، کریدور لاپیز-لازولی

 ( Lapiz-Lazuli Corridor)

 که در سال ۲۰۱۸ افتتاح شد افغانستان را از طریق ترکمنستان، آذربایجان و گرجستان به ترکیه متصل می کند. پس افغانستان بعنوان دروازه آسیای میانه برای ترکیه بسیار مهم است.

جالب است که این کریدور ایران را از معادلات اقتصادی میان منطقه آسیای میانه و مدیترانه حذف کرده است. این کریدور اقتصادی آسیای میانه را از طریق قفقاز به مدیترانه متصل می کند.

همچنین، ترکیه مایل است که سیستم سیاسی کابل مدلی الهام گرفته از مدل سیاسی آنکارا باشد. در اینجاست که هم از نظر اقتصادی-که البته برای جمهوری اسلامی ایران اهمیتی ندارد-و هم از نظر سیاسی حضور طالبان در راس قدرت برای ایران بهتر از حضور دولتی سکولار است. پس قدرت یابی ترک ها در افغانستان و سکولاریزه شدن جامعه افغانستان هم برای طالبان و هم ایران خوب نیست.

چین و روسیه هم از نقش ترکیه در افغانستان احساس خطر می کنند، به همین خاطر آنها مایل به همکاری با طالبان هستند.

عباس ترابی، کارشناس ارشد مطالعات آمریکا از دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران و پژوهشگر مسائل بین الملل

دوباره امتحان کنید

پاشینیان: ارمنستان «دولت در تبعید قاراباغ» را به رسمیت نمی‌شناسد

گادتب: نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در جلسه کابینه دولت این کشور در واکنش به اظهارات …

تداوم بازداشت و بی‌خبری از وضعیت وحید اصغری، نوجوان هفده‌ساله تبریزی

گادتب: به گزارش مرکز گادتب، وحید اصغری، دانش‌آموز هفده‌ساله ساکن شهر سهند تبریز، علیرغم گذشت …