گادتب: باستانشناسان با کاوش در مسجد جامع، سازههای معماری را شناسایی کردند که با این مسجد ارتباط دینی و آیینی ندارد و بیشتر سیستم انتقال و هدایت آب بوده است.
مسجد جامع اورمیه یکی از قدیمیترین مساجد منطقۀ آزربایجان است که در دورههای مختلف فرهنگی بازسازی و الحاقاتی در ساختار معماری آن انجام شده و به گفته سعید ستارنژاد، سرپرست هیأت باستانشناسی، این مسجدـ یکی از زیباترین و شاخصترین مساجد تاریخی به شمار میآید
این آثار معماری با مصالح سنگ، آجر و گچ و خشت ساخته شدهاند، فضاها غالباً در ابعاد کوچک بوده و تمرکز عمده فضاهای معماری عموماً در جبهۀ جنوبی ساختمان مسجد است.
به گمان این باستانشناس، این آثار معماری در گذشته کارکرد تجاری داشتهاند.
بقایای معماری انتقال آب شهر اورمیه، یکی دیگر از نویافتههای معماری این فصل از کاوش در مسجد جامع اورمیه بود
این سازهها که با سنگ ساخته شده در سدههای میانی و متأخر اسلامی کارکرد انتقال و هدایت آب رودخانۀ «شهرچای» به داخل بافت اورمیه را داشتهاند.